Huisnummers

kenniscentrum home

Inhoud


Richting van de huisnummers

Er bestaan twee systemen voor het toewijzen van huisnummers. Wanneer men een straat inkijkt op het punt waar de straat begint, zijn links nummer 2, 4, 6 enzovoort aanwezig of juist 1, 3, 5 enzovoort.


Plaatsen met 'even huisnummers links'

Almelo
Amersfoort  
Amstelveen (Oost-West lopende straten)
Bedum
Beverwijk
Culemborg
Delft (beide systemen komen voor)

Oost-West lopende straten: even nummers aan de noordzijde, oneven nummers aan de zuidzijde
Noord-Zuid lopende straten: even nummers aan de oostzijde, oneven nummers aan de westzijde
Informatie verstrekt door het Gemeentearchief Delft
Delfzijl
Den Haag
(m.u.v. de in 1923 bestaande straten van de voormalige gemeente Loosduinen en de op 1-1-2002 bestaande straten van toen geannexeerde delen van Rijswijk, Leidschendam, Nootdorp en Delft)
Den Bosch
Dordrecht
Rechthoekige lichte huisnummerbordjes met schuine hoeken (zie afbeeldingen hieronder)
Eelde ovaal huisnummer Hoofdweg 56, Eelde
Goes
Goirle
's-Gravendeel

Ovaal huisnummer Langestraat 29 is nog steeds aanwezig, zie Streetview.

Groningen
Haarlem (beide systemen komen voor). Ovale huisnummers niet algemeen gebruikt, maar aangetroffen in de Rustenburgerlaan, Google streetview laat ze zien bij nrs. 9, 13-23, 27 en 8-10, 18-20, 24.
Den Haag (m.u.v. voormalig Loosduinen)
Haren (Gr.)
's-Hertogenbosch
Kampen
Leiden
Midlaren ovaal huisnummer Groningerstraat 54, Midlaren
Noordlaren ovaal huisnummer Kerkstraat 12, Noordlaren
Paterswolde ovaal huisnummer Groningerweg 4, Paterswolde
Rotterdam (nummers lopen op van oost naar west of van noord naar zuid)
Scheemda
Schoonhoven
Sittard
Tilburg (beide systemen komen voor)
Utrecht

Circa 1900? tot circa 1945 (naast andere soorten huisnummers): rechthoekige donkere huisnummerbordjes (grijsgroen) met witte cijfers
Veendam (beide systemen komen voor; noorden anders dan zuiden)
Voorburg (beide systemen komen voor)
Winschoten
Zuidlaren ovaal huisnummer Brinkstraat 14, Zuidlaren
Zwijndrecht

Plaatsen met 'even huisnummers rechts'

Aalsmeer
Alkmaar
Alphen aan den Rijn
Amstelveen (Noord-Zuid lopende straten)
Amsterdam

In Amsterdam zijn de huisnummers bij de radiale straten van het centrum naar de buitenwijk genummerd. Bij de straten daar dwars op zijn de huisnummers over het algemeen tegen de klok in genummerd. De enige uitzonderingen zijn de Sint Willibrordusstraat, Kuipersstraat en Rustenburgerstraat, die nummeren vanaf de Amsteldijk, waar nog het voormalige gemeentehuis van Nieuwer-Amstel staat.

Apeldoorn
Arnhem
Assen
Baarn
Barneveld
Bergen op Zoom
Bilthoven
Bloemendaal
Borne
Breda
Brunssum
Bussum
Capelle aan den IJssel
Delden
Delft (beide systemen komen voor)

Oost-West lopende straten: even nummers aan de noordzijde, oneven nummers aan de zuidzijde
Noord-Zuid lopende straten: even nummers aan de oostzijde, oneven nummers aan de westzijde
Informatie verstrekt door het Gemeentearchief Delft

Den Helder
Deventer
Doetinchem
Doorn
Drachten
Driebergen
Ede
Eindhoven
Emmen
Enkhuizen
Enschede
Franeker
Geleen
Gorinchem
Gouda
Haarlem (beide systemen komen voor). Ovale huisnummers niet algemeen gebruikt, maar aangetroffen in de Rustenburgerlaan, Google streetview laat ze zien bij nrs. 9, 13-23, 27 en 8-10, 18-20, 24.
Haastrecht (donkerblauwe emaille bordjes met witte cijfers)
Harderwijk
Harlingen
Heerenveen
Heerlen
Den Helder
Helmond
Hengelo (Ov.)
Hillegom

In Hillegom ovale huisnummers aangetroffen: Hoofdstraat 140 (donker bordje, bijna rond) en Kerkstraat (lichte bordjes). Meer voorbeelden zijn nodig om conclusies te trekken

Hilversum
Hoensbroek
Hoogeveen
Hoogezand
Hoorn
Krimpen aan den IJssel
Leerdam
Leeuwarden
Leidschendam
Lochem
Maassluis
Maastricht
Meppel
Middelburg
Naarden vesting
Nieuwkoop (donkerblauwe emaille bordjes met witte cijfers), zie Zonnedauwlaan 1 en Dorpsstraat 123.
Nuth .
Nijmegen
Oisterwijk (er kwamen voor: driehoekige op de gevel geschilderde huisnummers Onbekend in Nederland 2031 (Joannes Lenartzstraat 9))
Oldenzaal
Oud-Vroenhoven
Polsbroek (donkerblauwe emaille bordjes met witte cijfers, zie bijvoorbeeld Dorp 58)
Purmerend
Rijswijk
Roermond
Roosendaal
Schaesberg
Schiedam
Sneek
Soest
Spaarndam

Ovale huisnummers aan Visserseinde, Spaarndammerdijk, IJdijk en Westkolk. De Spaarndammerdijk heeft aan weerszijden even en oneven nummers. Daar bijvoorbeeld ook: A95 tussen 95 en 96.    
Spijkenisse
Steenwijk
Stolwijk (donkerblauwe emaille bordjes met witte cijfers, zie bijvoorbeeld Goudseweg 5 en Bovenkerkseweg 12-14)
Tiel
Tilburg (beide systemen komen voor)
Veendam (beide systemen komen voor; noorden anders dan zuiden)
Veenendaal
Velp
Velsen
Venlo
Vlaardingen
Vlissingen
Vlist (donkerblauwe emaille bordjes met witte cijfers, zie bijvoorbeeld Oost Vlisterdijk 36 en 38)
Voorburg (beide systemen komen voor)
Wageningen
Wassenaar
Winterswijk
Woerden
IJmuiden
Zaandam
Zeist
Zutphen
Zwolle

Vorm/uitvoering van de huisnummers

De vorm van huisnummers kan rechthoekig, ovaal of driehoekig zijn, de ondergrond licht met donkere cijfers of donker met lichte cijfers.


Ovale/ronde huisnummers zijn bekend uit:
Aalsmeer
Bedum
Bloemendaal
Brunssum - hier aangetroffen op de gevel geschilderd donker rond vlak met witte cijfers - Kasteelstraat 40, Brunssum - zie www.bekendinnederland.nl en streetview Dorpstraat 159, 163 en 169.
Capelle aan den IJssel: nog vele voorbeelden aanwezig, zie o.a. streetview en Onbekend in Nederland.
Delden: donker ovaal met lichte cijfers
Delfzijl (inclusief Farmsum): fors ovaal (vindplaatsen: Onbekend in Nederland G 2353: Farmsum, Nieuwstad 10, Delfzijl Landstraat, Delfzijl Waterstraat, Delfzijl Landstraat)
Eckelrade: op de gevel geschilderd zwart ovaal met witte geschilderde cijfers
Eelde: witte ovalen met donkere huisnummers. Vindplaatsen: Hoofdweg 100, Hoofdweg 56.
Eijsden: op de gevel geschilderd zwart ovaal met witte geschilderde cijfers
Geleen: op de gevel geschilderd zwart ovaal met witte geschilderde cijfers
's-Gravendeel
Groningen (met de omliggende plaatsen Haren, Hoogkerk en Zuidwolde)
Gulpen: op de gevel geschilderd zwart ovaal met witte geschilderde cijfers
Haarlem: ovale huisnummers niet algemeen gebruikt, maar aangetroffen in de Rustenburgerlaan, Google streetview laat ze zien bij nrs. 9, 13-23, 27 en 8-10, 18-20, 24.
Heerlen: donker ovaal (vindplaatsen: opgelost zoekplaatje 1163, delcampe Akerstraat, Delcampe Oranje-Nassaukazerne)
Hoensbroek: op de gevel geschilderd zwart ovaal met witte geschilderde cijfers
Hoogezand
Krimpen aan den IJssel: op de gevel geschilderd wit ovaaltje met een zwart huisnummer, aangebracht tussen circa 1910 en 1930
Leerdam
Maastricht (incl. de vroegere gemeenten Amby, Borgharen, Heer, Heugem, Oud-Vroenhoven en Sint Pieter): op de gevel geschilderd zwart ovaal met witte geschilderde cijfers
Midlaren: witte ovalen met donkere huisnummers. Vindplaatsen: Groningerstraat 54, Groningerstraat 52.
Noorbeek: op de gevel geschilderd zwart ovaal met witte geschilderde cijfers
Noordlaren: witte ovalen met donkere huisnummers. Vindplaatsen: Zuidlaarderweg 79, Middenstraat 2, Kerkstraat 12.
Nuth: geschilderd donker vlak met lichte letter/cijfercombinatie.
Oud-Vroenhoven: staand donker ovaal met witte cijfers
Overveen
Paterswolde: witte ovalen met donkere huisnummers. Vindplaatsen: Groningerweg 212, Vennerstraat 16, Hoofdweg 165.
Rotterdam (vanaf circa 1930 worden rechthoekige bordjes toegepast)
Schaesberg: staand donker ovaal met witte cijfers
Scheemda
Schiedam
Schoonhoven: donker ovaal met lichte cijfers
Sint Geertruid: op de gevel geschilderd zwart ovaal met witte geschilderde cijfers
Spaarndam
Tilburg
Valkenburg aan de Geul: op de gevel geschilderd zwart ovaal met witte geschilderde cijfers
Zuidlaren: witte ovalen met donkere huisnummers. Vindplaatsen: Groningerstraat 30, Kerkbrink 40, Brinkstraat 14.

Voorzichtigheid bij het trekken van conclusies is geboden, ook vroeger waren er uitzonderingen op regels. De plaatsen waarvan ovale huisnummers bekend zijn zijn in de overzichten hierboven gemarkeerd met een afbeelding van een ovaal huisnummer. Een interessant overzicht van variaties in huisnummers op het Grote der A in Groningen: www.moorsmagazine.com.

Driehoekige op de gevel geschilderde huisnummers zijn bekend uit Oisterwijk: Onbekend in Nederland 2031 (Joannes Lenartzstraat 9), Boxtelsebaan 15, Oisterwijk, Spoorlaan 54, Oisterwijk, Kloosterstraat 2, Oisterwijk.

Donkere rechthoekige huisnummerbordjes met witte cijfers zijn bekend uit:
Amersfoort: emaille donkere huisnummerbordjes met witte cijfers. Ook komt voor: op de gevel geschilderd wit vlak met zwarte cijfers.
Assen: donkere emaille bordjes met witte cijfers, zie Zuidersingel 3, Brink 10, Oostersingel 3 en Stationsstraat 1.
Brunssum - hier aangetroffen donkere rechthoek met witte cijfers, zie streetview Dorpstraat 65 en 71.
Bussum
Den Haag: incidenteel donkere huisnummerbordjes met witte cijfers, zie Haagse beeldbank 6.08265, 0.17405, 0.60730. In het vooroorlogse Den Haag vooral direct op de gevel geschilderde huisnummers, zwarte cijfers op een wit vlak, of witte bordjes met geschilderde zwarte cijfers (komen naast elkaar voor).
Hengelo (Ov.)
Haastrecht: donkerblauwe emaille bordjes met witte cijfers
Nijmegen: veel fraaie gegoten huisnummerplaten met relief: witte cijfers op een donkere achtergrond.
Polsbroek: donkerblauwe emaille bordjes met witte cijfers
Schagen: waarschijnlijk na 1945 donkere huisnummerbordjes met witte cijfers, zie Herenbosstraat en Gedempte Gracht.
Sittard. Zie Putstraat 25, Plakstraat 15, Kerkplein 12, Oude Rosmolenstraat 11, Putstraat 18, 20 en opgelost zoekplaatje 2888 op deze site.
Stolwijk: donkerblauwe emaille bordjes met witte cijfers
Tiel. Voorbeelden zijn te vinden in beeldbank Rivierenland onder Waterstraat 75, Ambtmanstraat 9 en Weerstraat Soelen. Zie ook G 2828 op Bekend in Nederland (Gelderland, Tiel, Kerkstraat).
Utrecht: circa 1910 tot circa 1945 (naast andere soorten huisnummers): rechthoekige donkere huisnummerbordjes
Venlo: donkere bordjes met lichte cijfers en een licht kader om de cijfers.
Vlist: donkerblauwe emaille bordjes met witte cijfers


Afbeeldingen

Nummersystemen

"De meeste steden en dorpen hanteerden in de negentiende eeuw een systeem van doorlopende wijknummering (A 103: wijk A nummer 103). Pas tegen het eind van de eeuw (in kleinere gemeenten vaak pas in de twintigste eeuw) werd dat systeem vervangen door straatnummering met even en oneven zijden." Bron: "Op zoek naar huis, straat of buurt: handleiding voor historisch huizenonderzoek" door Kees van der Wiel, online te lezen op Google Books.

Uit een onderzoek in de Naamlijst voor den Telefoondienst van januari 1915 blijkt dat behalve kleinere ook enkele middelgrote plaatsen toen nog wijknummers kenden. In het oog springende plaatsen: Almelo, Bergen op Zoom, Goes, Gorinchem, Helmond, Leeuwarden, Middelburg, Roosendaal. Uit de Telefoongids laat zich een lijst samenstellen van plaatsen die begin 1915 nog wijknummers kenden. Deze lijst is niet volledig omdat de telefoongids 1915 voor sommige kleine plaatsen alleen de straatnaam van de abonnees vermeldt. De lijst is aangevuld met gegevens uit andere bronnen en geeft dus een indruk van nummersystemen aan het begin van de 20e eeuw.

Letter - nummer (bijvoorbeeld D 269, Wijk A no. 335)
Almelo, Baarn, Beek (Gld.), Bennekom, Berg en Dal, Bergen op Zoom, Bloemendaal, Borne, Boxmeer, Delfzijl, Dieren, Doesburg, Goes, Gorinchem, Haastrecht, Hardenberg, Heerenveen, Helmond, Hoogezand-Sappemeer, Horst, Koog aan de Zaan, Leeuwarden [volgens een bericht op het Stamboomforum is in Leeuwarden de wijknummering in 1877/1878 vervangen door straatnaam + huisnummer maar in de telefoongids 1915 staan meerdere adressen die bestaan uit een letter en nummer!] , Lisse, Loosdrecht, Maassluis, Meterik, Middelburg, Monster, Oosterbeek, Oosterhout, Oud-Vroenhoven (in 1920 geannexeerd door Maastricht, toen huisnummers ingevoerd), Overveen, Pernis, Roosendaal, Rozendaal (Gld.), Sliedrecht, Sloten (N.H.), Soest, Soestdijk, Stadskanaal, Veendam, Velp, Voorburg, Waalwijk, Wageningen, Wildervank, Winterswijk, Wormerveer, Wijk aan Zee, Yerseke, IJmuiden, IJsselmonde, Zaandijk, Zaltbommel, Zwijndrecht.

Letter - letter - nummer (bijvoorbeeld Ea 4, Ea 170, Ea 426, Eb 239)
Deze huisnummers zijn bekend uit Ede (zie beeldbank Ede, zoek op Ea of Eb).

Romeins cijfer - nummer (bijvoorbeeld II 135, Wijk VII no. 10)
Katwijk a/d Rijn, Oude Pekela

Nummer - nummer (bijvoorbeeld Wijk 2 no. 160)
Boskoop, Harderwijk, Medemblik


Een brochure over huizenonderzoek van het Stadsarchief Breda vermeldt: "De Gemeente Breda kende tot 1896 een wijknummering, daarna een nummering per straat. Voor de omliggende gemeenten lag de overgang van wijk- naar straatnummering ná 1945."


Uit J.C. Loman jr., Atlas van de Gemeente Amsterdam in 101 kaarten, met aanwijzing van de verdeeling in buurten, Amsterdam 1876:
"Bij de huisnummering van 1853-1875 werd de stad verdeeld in vijftig buurten, aangeduid met de letters A-Z en AA-ZZ. De buurten werden onderverdeeld in afdelingen, die op hun beurt werden verdeeld in percelen (huizen). De percelen waren doorlopend genummerd binnen de buurten, waardoor de straatnaam irrelevant werd. De buurtletters en de perceelnummers werden aangebracht op de huizen. Pas in 1875 ging men over tot een huisnummering volgens gracht of straat, vanaf het Centraal Station of vanaf de Prins Hendrikkade aan de linkerkant oneven, aan de rechterkant even. "


Nummering van boven- en benedenwoningen

Diverse steden hebben hun eigen systeem in de huisnummering van vooroorlogse woningen. Dit kan van pas komen bij het herkennen van de stad van een zoekplaatje. Steden met weinig bovenhuizen met deur aan de straat zijn niet meegenomen.


Amsterdam ten zuiden van het IJ
•  Even nummers rechts. •  Beneden- en bovenwoningen van hetzelfde perceel, d.w.z. gestapelde appartementen, hebben hetzelfde huisnummer.
•  Benedenwoningen hebben een nummer met toevoeging "huis", die niet op de gevel staat vermeld.
•  Bovenwoningen hebben de toevoeging I, II, enz., die niet op de gevel staat vermeld.
•  Bij portiekwoningen zoals in de Rivierenbuurt hebben de parterrewoningen een eigen nummer en de gestapelde bovenwoningen een gedeeld nummer.
Amsterdam-Noord
•  Hier komen eigen nummers per woning voor.

Arnhem
•  Even nummers rechts.
•  Elke voordeur heeft een eigen nummer.

Breda
•  Even nummers rechts.
•  Beneden- en bovenwoningen van hetzelfde perceel hebben hetzelfde huisnummer.
•  Benedenwoningen hebben een nummer zonder toevoeging.
•  Bovenwoningen hebben de toevoeging A.

Delft
•  Even nummers meestal rechts.
•  Elke voordeur heeft een eigen nummer.

Den Haag
•  Even nummers links.
•  Elke voordeur heeft een eigen nummer.
•  Toevoegingen (A, B enz.) komen in beginsel alleen voor bij latere tussenbouw van woningen en na splitsing van een huis in appartementen met eigen voordeur.

Dordrecht
•  Even nummers links.
Tot ongeveer 1955:
•  Beneden- en bovenwoningen van hetzelfde perceel hebben hetzelfde huisnummer.
•  Benedenwoningen hebben een nummer met toevoeging "zwart", aangegeven met zwarte cijfertekens op witte achtergrond.
•  Bovenwoningen hebben de toevoeging "rood", aangegeven met rode cijfertekens op witte achtergrond.
Na ongeveer 1955:
•  Elke voordeur heeft een eigen nummer.

Groningen
•  Even nummers links.
•  Beneden- en bovenwoningen van hetzelfde perceel hebben hetzelfde huisnummer.
•  Benedenwoningen hebben een nummer zonder toevoeging.
•  Bovenwoningen hebben de toevoeging A.

Haarlem
•  Even nummers kunnen zowel rechts als links zijn.
•  Beneden- en bovenwoningen van hetzelfde perceel hebben hetzelfde huisnummer.
•  Benedenwoningen hebben een nummer met toevoeging "zwart", aangegeven met zwarte cijfertekens op witte achtergrond.
•  Bovenwoningen hebben de toevoeging "rood", aangegeven met rode cijfertekens op witte achtergrond.

's-Hertogenbosch
•  Even nummers links.
•  Elke voordeur heeft een eigen nummer.
•  Toevoegingen (A, B enz.) komen in beginsel alleen voor bij latere tussenbouw van woningen en na splitsing van een huis in appartementen met eigen voordeur.

Leiden
•  Even nummers links.
•  Beneden- en bovenwoningen van hetzelfde perceel hebben hetzelfde huisnummer.
•  Benedenwoningen hebben een nummer zonder toevoeging.
•  Bovenwoningen hebben de toevoeging A.

Maastricht
•  Even nummers rechts.
•  Benedenwoningen hebben de toevoeging A.
•  Bovenwoningen hebben de toevoeging B.

Nijmegen
•  Even nummers rechts.
•  Elke voordeur heeft een eigen nummer.
•  Oorspronkelijk witte cijfertekens op zwarte achtergrond.

Rotterdam
•  Even nummers links.
•  Beneden- en bovenwoningen van hetzelfde perceel hebben hetzelfde huisnummer.
•  Vanaf 1910 hebben beneden- en bovenwoningen de toevoeging A, B en eventueel C. De volgorde A, B komt overeen met de telrichting van de straat. De toevoeging A kan dus zowel betrekking hebben op een beneden- als op een bovenwoning.
Vernummeringen waren er in 1909 en 1924/1925, zie adresboeken Rotterdam.

Rijswijk (Z.H.)
•  Even nummers rechts.
•  Elke voordeur heeft een eigen nummer.

Schiedam
•  Even nummers rechts.
•  Beneden- en bovenwoningen van hetzelfde perceel hebben hetzelfde huisnummer.
•  Benedenwoningen hebben een nummer met toevoeging A.
•  Bovenwoningen hebben de toevoeging B.

Utrecht
•  Even nummers links.
•  Beneden- en bovenwoningen van hetzelfde perceel hebben hetzelfde huisnummer.
•  Benedenwoningen hebben een nummer zonder toevoeging.
•  Bovenwoningen hebben de toevoeging "bis".

Venlo
•  Even nummers rechts.
•  Elke voordeur heeft een eigen nummer.

Vlaardingen
•  Even nummers rechts.
•  Elke voordeur heeft een eigen nummer.

Vlissingen
•  Even nummers rechts.
•  Elke voordeur heeft een eigen nummer.

IJmuiden
•  Even nummers rechts.
•  Beneden- en bovenwoningen van hetzelfde perceel hebben hetzelfde huisnummer.
•  Benedenwoningen hebben een nummer met toevoeging "zwart", aangegeven met zwarte cijfertekens op witte achtergrond.
•  Bovenwoningen hebben de toevoeging "rood", aangegeven met rode cijfertekens op witte achtergrond.
NB Het vooroorlogse IJmuiden is grotendeels gesloopt op last van de bezetter (Atlantikwall). Er zijn nog maar enkele straatdelen bewaard gebleven, nl. in de Kanaalstraat. Met streetview zijn daar ook nog boven- en benedenwoningen te zien met huisnummers in zwart en rood: Kanaalstraat 21, 33, 57, 64.

Zaandam
•  Even nummers rechts.
•  Beneden- en bovenwoningen van hetzelfde perceel hebben hetzelfde huisnummer.
•  Benedenwoningen hebben een nummer zonder toevoeging.
•  Bovenwoningen hebben de toevoeging "A".
Beneden- en bovenwoningen aan bijvoorbeeld de Burcht, Zuiddijk en Prins Hendrikkade

Zwolle
•  Even nummers links.
•  Beneden- en bovenwoningen van hetzelfde perceel hebben hetzelfde huisnummer.
•  Benedenwoningen hebben een nummer zonder toevoeging.
•  Bovenwoningen hebben de toevoeging "A".


De informatie op deze pagina is voornamelijk afkomstig van Martin Snuverink