Kentekens, brandplaatjes en andere onderwerpen

kenniscentrum home

Kentekens

Rijksnummerbewijzen voor motorvoertuigen zwaarder dan 150 kg werden uitgegeven van 1899 tot 1906. Meer informatie hierover, met links naar spreadsheets met de aan Nederlanders en buitenlanders uitgegeven nummerbewijzen, vind je op https://conam.info/kentekens/rijksnummers.

Van 1906-1951 werden kentekens voor motorvoertuigen in Nederland uitgegeven per provincie (aanklikbaar zijn de provincies waarvan de kentekenregisters online staan):
A   Groningen
B   Friesland
D   Drenthe
E   Overijssel
G, GZ, GX   Noord-Holland
H, HZ, HX   Zuid-Holland
K   Zeeland
L   Utrecht
M   Gelderland
N   Noord-Brabant
P   Limburg
R   Departementen

Gedrukte lijsten van in de periode 1906-1921 uitgegeven kentekens zijn te raadplegen op de site van Het Utrechts Archief. N.B. voor ieder jaar zijn er meerdere lijsten met de per provincie uitgegeven kentekens. Een gedeelte ontbreekt, namelijk tweede helft 1906 t/m eerste helft 1908. Ook binnen compleet ogende reeksen ontbreken afleveringen van de met Romeinse cijfers genummerde publicatie. Om een kenteken te vinden moet je zelf uitzoeken in welk jaar het is uitgegeven. De serie over 1902-1905 betreft vergunningen voor motorrijtuigen, maar daar hoorden nog geen kentekens bij.

Zie ook Wikipedia en Conam.info.

Kentekens van 1951 en later kunnen helpen bij de datering van een foto. Zie voor de uitgiftedatum het archiefexemplaar van een onderdeel van hektra.nl: http://web.archive.org/web/20090124033409/http://hektra.nl/info/kenteken.html.
Veel informatie over voertuiggebonden kentekens van na 1951 vind je op https://conam.info/kentekens/voertuiggebonden-blauwe-kentekens.

Brandplaatjes

Om aan te tonen dat zijn huis tegen brand verzekerd was, kon een huiseigenaar in de 19e en begin 20e eeuw een brandplaatje (ook wel verzekeringsplaatje genoemd) op de gevel aanbrengen. De plaatjes met het logo en de naam van de verzekeringsmaatschappij werden uitgevoerd in lood, vertind zink, blik of email. Rond 1900 beloonden verzekeringsmaatschappijen brandweerlieden wanneer door hun inzet een pand of deel daarvan behouden bleef. De plaatjes vormden dus een extra stimulans voor de brandweerlieden. Meer over brandplaatjes, met diverse afbeeldingen, lees je op http://vvmbest.nl/overzicht.asp?type=BRP Een overzicht van brandplaatjes op huizen in Maastricht staat op http://www.maastrichtsegevelstenen.nl/bekeken/brandplaatjes/brandsoorten.htm. Zie ook Kiek ins nao bove. Van Den Haag zijn veel begin 20e-eeuwse foto's bekend waarop brandplaatjes te zien zijn van de Haagsche Assurantie of De Nederlanden. Wanneer een van beide soorten plaatjes (zie afbeeldingen hieronder) op een onbekende foto voorkomt, is dit een sterke aanwijzing dat het Den Haag of omgeving is.

  • Brandplaatje van De Nederlanden op Stadhouderslaan 23 (later 46), 1906

  • Brandplaatje van de Haagsche Assurantie in de De Heemstraat in Den Haag, circa 1912

  • Brandplaatje van de Haagsche Assurantie op een pand in het Statenkwartier in Den Haag, 2006


Panden met de nok evenwijdig aan de straat

N.a.v. een bouwhistorisch onderzoek in Tiel waarbij ik in de gelegenheid was de gegevens van 1 pand in een breder kader te plaatsen, werd me duidelijk dat panden met de nok // straat (dwarsgeplaatst) niet bepaald exclusief zijn voor het zuiden van ons land. Let wel ik heb het over panden die voor de industriële (r)evolutie zijn gebouwd, dus pakweg voor 1840. Panden met de nok // straat kent Tiel zeer vele. Het andere huistype (diep huis) is daar zeldzaam. Zaltbommel, Vianen en Wijk-bij-Duurstede tonen een zelfde beeld, Zaltbommel in iets mindere mate. In Arnhem, Nijmegen, Den Bosch en Venlo komt dit huistype slechts in minderheid voor. Daar is het 'diepe huis' prominent aanwezig. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat huizen in zijstraten (Bakkerstraat Arnhem) zo gebouwd zijn als een voortzetting van hoekpanden in hoofdstraten waar een ligging met nok haaks op de straat gangbaar is. Omgekeerd (Tiel) staan grote panden ook op grote terreinen en is er evident een verband met extensieve bebouwing van het centrum. In de binnenstad van Groningen staan grote panden // straat, en met name aan de randen, zoals aan de Ossenmarkt. In Leeuwarden (Korfmakersstraat; zie oplossing bij Berry Meester) doet zich het zelfde voor als in de Arnhemse Bakkerstraat. Ook in Zutphen en Zwolle staan grote panden (dikwijls) van middeleeuwse oorsprong // straat. In Deventer is dat weer voornamelijk in zijstraatjes het geval.

dick zweers di 2-8-2011 17:43