Inzender: Jacques Laureys 

Gegevens: Ongelopen fotokaart van feestpoort in een stad

Datering:    Formaat: 9 x 14 cm    Extra beelden: Vergroting

Geplaatst: 1 maart 2009


 Reacties op Zoekplaatje 953 
De nieuwste inzending staat bovenaan!

opgelost!

Nieuwstad in Zutphen

Martin Snuverink (Voorburg): Er is geen twijfel over mogelijk dat op de feestpoort 1430 staat.
Zaterdag 7-3-2009 15:20:36



Ingrid Evers (Maastricht): Zutphen kende in de Middeleeuwen een Sacramentsgilde, een van vele soortgelijke lekenbroederschappen die ontstonden na een wonderbare gebeurtenis rond de Heilige Eucharistie. Het wonder aan de Amsterdamse Heiligeweg zal ook niet-katholieken bekend zijn. De jaarlijkse H. Bloedprocessie in Brugge (voor het eerst genoemd in 1291) en elders in België is een devotie die teruggaat op soortgelijke gebeurtenissen. Ik heb geen antwoord gekregen op mijn vraag of er nu 1430 of 1450 op deze feestpoort staat. (Alleen voor 1450 heb ik een vage vingerwijzing gevonden). Maar afgezien van het jaartal en van de gelegenheid waarbij deze tijdelijke poort verrees, ben ik er inmiddels van overtuigd geraakt dat hij verwijst naar een gebeurtenis in de geschiedenis van het Zutphense sacramentsgilde.
Vrijdag 6-3-2009 18:46:56



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): Goed speurwerk Martin, het volgen van het goede spoor leidt vaak tot een onverwachte oplossing.
Vrijdag 6-3-2009 14:54:30



Martin Snuverink (Voorburg): Gevonden. Mijn eerste vermoeden – vanwege de lantaarnpaal, die overigens toch op gas (of olie?) brandt – blijkt juist te zijn.
De foto is gemaakt op de Nieuwstad in Zutphen. Het witte gebouw rechts is de Isendoorn-Kazerne (cavalerie), Nieuwstad 76.
Zie gelderlandinbeeld.nl, zoeken Zutphen, Kazerne, 2e en 5e foto. Zie ook de link.
Waar het jaartal 1430 op slaat blijft een raadsel.
Website: http://www.legerplaats.nl/zutphen/_zutphen.htm
Vrijdag 6-3-2009 10:01:21



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): De Gooische Stoomtram, de enige echte Moordenaar, reed op 1435 mm spoor door Naarden. We zoeken ook naar een Katholiek gebeuren, gezien de monstrans, maar het kan ook te maken hebben met een jubilerend kerkgebouw.
Donderdag 5-3-2009 18:37:36



Martin Snuverink (Voorburg): Het gebouw links met golfplaatdak doet me denken aan een gereformeerde kerk met provisorisch dak. vererop zie ikk deftihge huizen met souterrain. Het lijkt erop of de straat op een (markt)plein uitkomt.
Ik heb voor Naarden stadsrechten via google.nl de jaartallen 1255, 1280, 1300, 1330, 1353, 1355, 1430 en zelfs 1572 (van Graaf Floris V, wat een onzin!). Blijkbaar is er nogal wat geschiedvervalsing en dat zal elders ook wel zo zijn. Eigenlijk is er geen stad die in 1430 stadsrechten kreeg. Het jaartal 1430 moet óf op een andere gebeurtenis slaan óf verzonnen zijn om (in 1930?) een reden tot feestvieren te hebben.
Donderdag 5-3-2009 18:12:41



Martin Snuverink (Voorburg): In Den Haag adverteerde in 1895 en 1899 de firma Biegelaar uit de Veenestraat 31 met parapluies. Deze waren inklapbaar. Zie de link.
In 1913 was er in Den Haag 1 parapluiemaker. De plu was dus nog geen industrieel product en alleen “heeren” hadden een plu. Ook op de foto zie je geen dames met plu.
In 1920 adverteert Pluvius met dames- en heerenparapluies voor f 4,90 (“gegarandeerde kwaliteit, moderne knoppen, zijden foudraal”).
Hiermee is definitief duidelijk dat de plu’s geen aanwijzing voor het jaartal geven.
Website: http://195.242.171.17/hga/gedruktmateriaal/WebsitePubliek/Detail.aspx?nn=3&jaarboekjeindex=-1&containerid=-1&jbcid=-1&db_id=397120&highlight=parapluie.
Donderdag 5-3-2009 18:10:53



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): ZP 0030 van Arnold Tak, hoofdstuk feestpoorten, is zeker van 1930 en ademt qua kleding een andere, modernere sfeer, al is het een andere streek. Ik ben nog niet zeker van 1930, al vraag ik me af waarom er dan 1430 op de poort staat. Er staat in dat hoofdstuk nog een andere feestpoort met 750 mm rails eronder. Gezien de zwaarte van het spoor denk ik daar aan Gelderland.
Als je dit ZP vergelijkt met andere waarop een feestpoort te zien is, dan valt op dat het metselwerk van hoge schilderkwaliteit is en dat het bouwwerk stads en zelfs middeleeuws oogt en derhalve past in de stadse omgeving van de foto. Ik vind het pand met de golfplaten dakbedekking links erg merkwaardig. Het spoor kan inderdaad verlaten zijn. Tot in de Tweede Wereldoorlog zijn al jaren geleden verlaten tramlijnen door het toen stijgen van de metaalprijzen opgebroken.
Donderdag 5-3-2009 12:14:43



Martin Snuverink (Voorburg): Peter, je hebt gelijk. En Wikipedia en jij drukken zich ongelukkig uit. Nader onderzoek leert dat Wikipedia de knirps bedoelt. De gewone paraplu is dus niet opvouwbaar, maar inklapbaar; kwestie van zorgvuldige woordkeus. Een voor het jaartal relevante vraag is nu wanneer de opvouwbare paraplu in Nederland populair werd onder de koopkrachtige bevolking.
Donderdag 5-3-2009 11:26:51



Peter Heuseveldt (Helmond): De opvouwbare paraplu is beduidend ouder dan 1928. Kortweg: in de eerste helft van de 18e eeuw populair geworden in Noord-West Europa (bestond al veel langer in China, Perzië en Zuid-Europa - in Italië waren ze in de Renaissance een geliefd accessoire voor ruiters, die zich tijdens de rit tegen regen beschermden met een aan de dij bevestigde opvouwbare paraplu). De paraplu zoals we die nu kennen is rond 1852 ontstaan, toen een bedrijf een grote restvoorraad baleinen (van dameskorsetten) over had en iemand op het heldere idee kwam die te gebruiken voor paraplu's.
Donderdag 5-3-2009 10:07:26



Martin Snuverink (Voorburg): De straatlantaarn is een elektrische, die voor 1920 eigenlijk niet voorkwam. De opvouwbare paraplu is pas in 1928 uitgevonden (zie Wikipedia onder paraplu, geschiedenis). De paraplu was toen deftig luxe-product.
Gezien ook de rest van de kledingdracht geloof ik dat de foto stellig van 1930 dateert.
Kan het tramspoor ook "geabandonneerd" zijn? Soms bleven spoorrails nog wel meer dan 10 jaar liggen na opheffing van de exploitatie.
Donderdag 5-3-2009 09:11:22



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): Ik snap wel wat je bedoelt, Martin, maar voor mij staat het jaartal 1930 niet vast. Je hebt gelijk dat er in 1930 geen paardentrams meer reden en dat vrijwel alleen nog sprake was van 750 mm spoor in Gelderland en daar kon je geen match vinden. Laat de kledingdeskundigen eens een schatting maken van het jaartal.
Groningen - Paterswolde - Eelde reed overigens nog met motortractie tot 1-7-1929 zodat daar het spoor nog wel aanwezig was in 1930.
Woensdag 4-3-2009 23:27:32



Ingrid Evers (Maastricht): Het lijkt mij dat het jaartal op de poort ook als 1450 kan worden gelezen. Is het mogelijk daar uitsluitsel over te krijgen? Voor de mogelijkheid van stadsrechten maakt het weinig uit (vond niets onder dat jaar), maar wel voor een berekening over de ouderdom van het plaatje.
Woensdag 4-3-2009 23:09:39



Martin Snuverink (Voorburg): Beste Sjoerd, hebben wij elkaar niet goed begrepen? Jij hebt het meermalen over paardentrams, terwijl ik beweer dat er in 1930 geen paardentrams meer waren. Als ik het bij het rechte eind heb, zijn paardentrams toch alleen relevant als dezelfde paardenrailinfrastructuur (fantastisch woord, nietwaar?) later voor stoomtrams werd gebruikt?
Woensdag 4-3-2009 22:09:24



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): Ik verzuimde te vermelden dat ook de Gemeentetram Groningen van 1905 tot 1910 met paardentrams reed over 750 mm spoor. Daarna reed men elektrisch op 1000 mm spoor.
De paardentram Venlo - Tegelen - Steijl reed van 1888 tot 1911; daarna exploiteerde men de lijn met motortractie nog tot 1918. Spoorbreedte eveneens 750 mm.
Misschien dat iemand iets ziet in deze aanvullingen.
Woensdag 4-3-2009 12:01:43



Martin Snuverink (Voorburg): Als de feestpoort 1430 vermeldt, neem ik aan dat dit feest in 1930 wordt gevierd. Voor zover ik weet waren er toen nergens paardentrams meer. Beperkt dit het zoekgebied verder? Nee, als de paardentrams in stoomtrams zijn omgezet. Bijvoorbeeld in de Laarstraat in Zutphen (waar het niet is) reed later immers een stoomtram naar Warnsveld en verder.
Ik heb ook gekeken naar Doesburg, Doetinchem en 's-Heerenberg, maar kan daar, evenals in Zutphen geen passende locatie vinden.
Dinsdag 3-3-2009 11:17:18



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): Zonder te stellen dat het Zutphen zou moeten zijn, het volgende:
De paardentram naar Eefde vertrok van de Korte Hofstraat en reed via de Mosmarkt naar Eefde, 750 mm.
De paardentramnaar Warnsveld vetrok van de Houtmarkt en reed via de Laarstraat de stad uit, 750 mm.
De stoomtram naar Doetinchem vertrok van het station SS en reed via de Houtmarkt en de Spittaalstraat, danwel via de IJsselkade en de Houtwal (doublure) de stad uit.
Ik hoop dat anderen daar wat aan hebben; ik ga niet verder zoeken wegens veel te druk. Succes!
Maandag 2-3-2009 17:22:31



Martin Snuverink (Voorburg): Deze lantaarnpaal kwam in Zutphen voor.
Maandag 2-3-2009 04:23:24



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): 750 mm (in hoofdzaak): Elektrotram te Zandvoort; Paardentrams Groningen - Paterswolde - Eelde, Groningen - Haren - Zuidlaren - Vries, Gouda - Bodegraven, Apeldoorn - Het Loo; stoomtramlijnen ten oosten van de lijn Arnhem - Zutphen (GTW). Dat beperkt het zoekgebied.
Zondag 1-3-2009 22:32:10



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): De man, staande bij de rechter binnenhoek van de poort links van de persoon met de paraplu, is lang. Stel hem nu eens (werkelijke lengte) op 1800 mm. Als ik hem op mijn scherm meet dan is hij 28 mm. Als ik dan de spoorbreedte meet op mijn scherm, ter plaatse van de man, dan meet ik ten hoogste 12 mm. Dat betekent dat de spoorbreedte in werkelijkheid 12x1800 / 28 = +/- 750 mm. Ik vond het op het zicht ook al te smal voor alle te 's-Hertogenbosch komende tramwegmaatschappijen. Die hadden alle 1067 mm spoor en daar passen 6 straatkeien tussen en nog twee railgroeven. Dat past op het ZP niet.
Conclusie: niet in Den Bosch. Later vanavond geef ik meer 750 mm locaties, maar het gebied van de Gelderse Tram was vrijwel geheel 750 mm. Elders zoeken dus.
Zondag 1-3-2009 22:15:26



Jacques Laureys (Amsterdam): Voor de Vughterstraat is dit te breed.
Als het 's Hertogenbosch is, zou ik eerder denken aan de Hinthamerstraat gezien vanuit het kruispunt met de Sint-Josephstraat.
De bomen rechts zouden dan in de tuin van de Sint Jan staan, die een stuk meer rechts moet staan en dus niet zichtbaar is op de foto.
Zover ik weet, hebben ook nooit bomen gestaan op de Vughterstraat.
Zondag 1-3-2009 19:09:45



Martin Snuverink (Voorburg): Naarden kun je uitsluiten. Als het Den Bosch is, dan denk ik aan de stadsingang bij de Vughterstraat. Omgeving Wilhelminaplein - Vughterpoort dus. Daar liep destijds inderdaad een stoomtram de stad in. Op het zoekplaatje ligt immers een tramspoor (voor wie dit nog niet was opgevallen!).
Zondag 1-3-2009 18:07:29



Peter Heuseveldt (Helmond): Bovenop de poort zie ik een voorwerp dat erg aan een monstrans of reliekhouder doet denken. Dan zouden we in een Katholiek deel van Nederland moeten zoeken. Indien de conclusie m.b.t. het jaartal juist is, zou Den Bosch dus moeten worden overwogen.
Zondag 1-3-2009 17:28:57



Janjaa Luijt ( Utrecht): Op de poort staat 1430. Twee steden die (hernieuwde) stadsrechten kregen in 1430 zijn Naarden en 's-Hertogenbosch. Wellicht een nuttige hint.
Website:
Zondag 1-3-2009 09:52:56



  Om een reactie te plaatsen kunt u onderstaand formulier gebruiken

naam  e-mailadres     
woonplaats  Wat is woord één in deze zin? vul dit hier in *
opmerkingen:


internetadres met toelichtende illustratie/tekst (incl. http://):