Reacties op Zoekplaatje 827
De nieuwste inzending staat bovenaan!
opgelost!
Pannerden, R.K. kerk St. Martinus
Ingrid Evers (Maastricht): Toen de Barbara in Valkenburg als mogelijkheid afviel, wist ik dat het géén Limburgse kerk kon zijn. Al die speurders met scherpere ogen dan de mijne: well done!
Dinsdag 13-5-2008 13:55:49
|
Theo van Gijlswijk (De Zilk): Op onderstaande link interieurfoto's van de R.K. kerk St.Martinus te Pannerden.
Het is jammer dat in veel kerken de decoratieve elementen, zoals schilderwerk verdwenen, deels door bezuiningings overwegingen, deels door 'moderne' inzichten van de pastoors. Op de website: http://www.heemkundekringrijnwaarden.nl/artikelen_kerken_pannerden.htm#6 staat de geschiedenis van deze kerk beschreven. Daarin staat ondermeer:
Tot nieuwe pastoor werd in 1964 Franciscus Theodorus Effing benoemd. De nieuwe zielenherder was lid van de Mariënburggroep en sympathiseerde met de oppositionele 8 Mei beweging in de Rooms-Katholieke Kerk. Hij kreeg al snel het stempel van een ’moderne’ pastoor, hetgeen voor tal van nog tamelijk conservatief denkende parochianen, geen aanbeveling was. Effing kwam overigens niet in een gespreid bed, want de kerk had achterstallig onderhoud opgelopen en met de bouw van de nieuwe pastorie was men net begonnen. De onder hem ingezette restauratie van de kerk leidde tot kaalslag en beeldenstorm, zoals overigens in die tijd in talrijke parochies plaats vond.
Op de foto's van de orgelsite is dit duidelijk waar te nemen. Geen decoratie schilderwerk meer, beelden weg of verplaatst en ook geen preekstoel. De details kloppen echter wel. Eventueel de foto's zelf opslaan en wat lichter maken.
Website: http://www.orgelsite.nl/kerken38/pannerden.htm
Dinsdag 13-5-2008 00:30:56
|
Theo van Gijlswijk (De Zilk): Complimenten en felicitaties aan de doorzetters onder de Zoekplaatjes speurders. Zo zijn er in dit Pinksterweekend toch heel veel kerken bezocht.
Als aanvullend bewijs een foto van: http://kerken.eldoc.ub.rug.nl/root/P/Pannerden/dscf37821/
daarop staat een foto van het orgel van de kerk in Pannerden. Hierop is duidelijk te zien dat ook de kapitelen overeenkomen.
Website: http://kerken.eldoc.ub.rug.nl/root/P/Pannerden/dscf37821/
Maandag 12-5-2008 23:29:32
|
Martin Snuverink (Voorburg): Ten bewijze van de overeenkomstige kerkbanken van de Martinuskerk in Pannerden heb ik namens Dick Zweers een foto naar de redactie gestuurd.
Maandag 12-5-2008 21:28:24
|
Jos (Druten): Het beeld aan de linkerzijde lijkt op St Franciscus. Een aanwijzing? De St Franciscus Xavirius in Enkhuizen lijkt er in ieder geval wel op.
Website: http://www.xaverius.nl/fotoalbum.htm
Maandag 12-5-2008 20:30:46
|
dick zweers (bergeijk): Goed dat je me scherp houdt, Martin. Ik was al te associatief met m'n pseudobasiliek.
De lichtbeuksvensters mogen dan onzichtbaar zijn, de lichtval bewijst wel dat ze er zijn.
Vanwege mijn onvermogen op digitaal gebied heb ik een scan van Pannerden (er is maar amper iets van het kerkgebouw op te zien) naar je privé-mailadres gestuurd. Stuur die desgewenst door s.v.p.
Ik denk dat voor Pannerden slechts het bewijs ontbreekt. P. heeft zijbeuksvensters met 4 registers en absisventers met 7.
De werken van Margry zijn. voorzover ik ze ken, veel omrustiger van vormexpressie. Ik vind die Tepe-kerken eigenlijk net zo mooi als die symfoniën van Haydn, om van zijn missen maar te zwijgen. Misschien zijn het geen hoogdravende kunstwerken, maar aangenaam voor oog en oor zijn deze muziekstukken en kerken voor mij wel.
Maandag 12-5-2008 18:11:08
|
Martin Snuverink (Voorburg): Nu ook Valburg en Kilder overtuigend zijn afgevallen, zijn we terug bij af.
Welke neogotische bouwmeesters waren er nog meer? Is Margry uitputtend behandeld? Hij bouwde hoofdzakelijk kruisvormige kerken in het bisdom Haarlem. (Het bisdom Rotterdam bestond nog niet.) Nicolaas Molenaar bouwde ook hoofdzakelijk kruisvormige kerken.
Dick, waaruit leid jij af dat dit een pseudo-basiliek is? Je kunt toch niet zien of er boven de zijbeuken wel of geen vensters zijn? Als ik nu aanneem dat het ook een basiliek kan zijn, komt de Sint Martinus van Pannerden nadrukkelijk in beeld. Hier is in 1926 de laatste overstroming geweest. De beelden van de link komen goed overeen, ook de ramen van de zijkapellen ter weerszijden van koor. Helaas heb ik geen interieurfoto’s kunnen vinden.
Website: http://gelderlandchurches.tripod.com/pannerdenmartinus.html
Maandag 12-5-2008 16:46:44
|
dick zweers (bergeijk): Om mijn vorige inzending te verduidelijken. De foto van valburg toont alleen het gedeelte aansluitend op de toren.
Hoog water door de nabijheid van een rivier? Of bluswater van een (toren)brand?
Maandag 12-5-2008 10:36:20
|
dick zweers (bergeijk): We zijn er nog niet, Martin. Ik heb nu een foto gevonden van de zijkant van Valburg en daar zie je hoe elke travee (vak tussen twee steunberen of pijlers) is vcorzien van twee ongelede venstertjes. De tweeledige (dus met twee registers naast elkaar) op het zoekplaatje zijn aanmerkelijk hoger dan in V. Het lijkt me sterk dat er dichter bij het altaar ineens een ander venstertype is toegepast. Ik denk dat de gezochte kerk wat groter is dan Valburg.
Gezocht: driebeukige neogotische in steen gewelfde pseudobasiliek met vijfzijdige absis. Tweeledige vensters in absis en zijbeuken. Stilistisch verwant aan het werk van Tepe.
Maandag 12-5-2008 10:32:46
|
Martin Snuverink (Voorburg): Volgens Archimon heeft de kerk van Valburg een kruisvormige plattegrond en zou dus afvalleen. Maar foto's en maps.google.nl wijzen uit dat er geen kruisvorm is. Daarom lijkt de Jacobuskerk in Valburg de beste kandidaat, beter dan de kerk van Kilder.
Op google.maps.nl zie ik in Kilder dat de achterkant van het koor slechts 3 ramen heeft ipv 5. In Valburg lijkt dit beter te kloppen. Bovendien lijkt mij de kerk van Kilder net iets te groot.
Ik opteer dus voor Valburg. Nu nog het ultieme bewijs!
Goed werk, Dick!
Zondag 11-5-2008 17:09:38
|
dick zweers (bergeijk): Gendringen heeft in de zijbeuken veel hogere vensters en Herwen is een hallekerk. Beide vallen dus af.
Zondag 11-5-2008 16:12:19
|
dick zweers (bergeijk): Met excuus aan Martin voor Roodhuis. Dit had ik ten onrechte eerder aan Theo van Gijlswijk gericht. Het lijkt me goed wat klaarheid te scheppen in mijn eerdere inzendingen: Van m'n lijstje van 10 mei blijven over: Gendringen (?), misschien nog Herwen, maar zeker Kilder en Valburg. De rest kan geschrapt worden. Ik meen dat Gendringen een hallekerk is, maar dat moet ik nog nagaan.
Zondag 11-5-2008 14:29:35
|
dick zweers (bergeijk): Van het lijstje van Martin Snuverink (8 mei) blijft alleen Balk als optie over.
Zondag 11-5-2008 14:16:08
|
dick zweers (bergeijk): Een kijkje op Archimon doet Losser afvallen. Goor (website parochie) valt ook af vanwege de hoogte van de ramen achter het altaar en de vorm van de pijlers.
Kanshebbers zijn m.i. nu nog: Valburg, Kilder, Nieuwendam en een reeks kerken in het noorden waar ik geen vat op heb. Een verdwenen kerk is ook een optie. Aalten is intussen zeer onwaarschijnlijk. Dit was een zeer klein kerkje.
Zondag 11-5-2008 13:45:51
|
dick zweers (bergeijk): Met excuus aan Theo van Gijlswijk dat ik Roodhuis (ten onrechte) nog een keer heb opgevoerd.
Zondag 11-5-2008 13:12:46
|
dick zweers (bergeijk): Valburg is m.i. een serieuze optie, maar ik kan geen interieurfoto's vinden. De architect is Tepe !
Na het uitpluizen van Rosenberg voornoemd vallen van de Tepe-kerken Mijdrecht en Workum af vanwege hun kruisvormige plattegrond (Mijdrecht was al door een collega gediskwalificeerd).
Van de kerken die Rosenberg onder het lemma Tepe noemt laat ik de basilieken, hallekerken en kerken met een kruisvormig grondplan buiten beschouwing. Ook laat ik buiten beschouwing de kerken die ik ken en waarvan ik zeker weet dat die het niet zijn (dan zou ik immers de oplossing hebben gevonden). Over blijft het lijstje dat R. op gezag van Dr. J. Kalf (de katholieke kerken, 1906) noemt (met dezelfde restricties mijnerzijds): Aalten+, Angeren+, Avereest, Balk, Barneveld, Bedum, De Bilt, Dalmsholte, Gendringen, Glanerbrug, Hellendoorn, Hoogland+, Losser, Nieuwendam (hoog water!), Nieuwe Pekela, Oldemarkt, Roodhuis, Slagharen. (+ staat voor verdwenen).
Het probleem is dat Kalf het niet altijd bij het rechte eind had v.w.b. de naam van de architect, maar dat hoeft het zoeken naar een oplossing niet in de weg te staan.
Tepe bouwde ook kerken in Duitsland.
H.J. Wennekers (Zutphen, +Friesland) en actief 1856-1873 bouwde in dit eenvoudige vormidioom: Bemmel +, Dalfsen+, Driel+, Drempt+, Heino, Hoonhorst, Irnsum+, Joure, Lierderholthuis, Oldebroek, Vroomshoop, Warga, IJsselmuiden. Zelfs de Cuypersleerlingen N. Molenaar (Sneek 1850 Den Haag 1930) en C.J.H. Franssen (Tegelen 1860-1932) beoefenden dit genre (Fr. beperkte zich tot de zuidelijke provincies). Daarvan valt Delden (Wennekers) in elk geval af. Goor is weer van Boerbooms en voldoet qua bouwtype. Ook een serieuze kanshebber dus.
G. te Riele Wzn (actief 1870-1897) bouwde: Azewijn +(een serieuze kanshebber), Buren, De Steeg +, Herveld +. Zijn zoon W. te Riele Gzn (1867-1937) bouwde Elden+, Cothen. De overige kerken die van hem genoemd worden komen niet in aanmerking.
Zondag 11-5-2008 13:03:02
|
dick zweers (bergeijk): De reactie van Theo van Gijlswijk wordt warm, maar is nog net niet helemaal goed. Daarin stem ik met de redactie overeen. Zou het dezelfde kerk zijn dan is het zoekplaatje zeker een jongere opnamen, want alle geschilderde decoraties (polychromie) is hier veel eenvoudiger. Ook de preekstoel staat op het zoekplaatje tegen de pijler en in Steenwijk er iets voorbij. Dat zou allemaal nog kunnen a.g.v. veranderingen, maar een kapiteelvorm blijft bij verbouwingen ongewijzigd. Dat geldt ook voor het aantal 'registers' van de ramen achter het altaar: 5 op het zoekplaatje en 7 in Steenwijk. Met registers bedoel ik het aantal glaspanelen boven elkaar. Teruggrijpend naar een eerdere bewering omtrent Valkenburg: het aantal registers en het aantal vakken in de breedte kunnen niet gewijzigd worden zonder zeer diep in te grijpen in de bouwkundige substantie van een gebouw. En juist voor dergelijke dure ingrepen was geen noodzaak en geen geld.
Intussen heeft de discussie wel opgeleverd dat we steeds dichter bij Tepe zijn aangekomen.
Zondag 11-5-2008 11:12:27
|
Theo van Gijlswijk (De Zilk): De St.Willibrordus kerk in Ter Apel is het volgens mij óók niet, zie daarvoor de website van Bonas: http://www.bonas.nl/archiwijzer/bo_WInfo.php?Inr=0615.00189
Van het rijtje kerken genoemd door Dick Zweers zijn het niet: Borculo, Benschop en Mijdrecht, gezien de interieurfoto's die ik op internet vond. Van de kerk Kilder kon ik geen interieurfoto vinden, maar wel van de St. Clemenskerk in Steenwijk. Lest best, want dat moet de kerk van dit zoekplaatje zijn. Een foto gevonden op:
http://picasaweb.google.com/gieldekkers/Ansichtkaarten
zoeken op: clemens steenwijk.
Ik heb de redactie de kaart toegestuurd.
Website: http://picasaweb.google.com/gieldekkers/Ansichtkaarten/photo#5152462567343645010
Zaterdag 10-5-2008 19:44:08
[URL vervangen door een directere link. Meest in het oog springende verschil: de kapitelen, maar er zijn meer verschillen. Volgens mij is het niet Steenwijk - red.]
|
dick zweers (bergeijk): Te Riele (twee generaties architecten te Deventer) wil ik niet uitsluiten als ontwerper(s), maar het lijkt me zinvol eerst maar eens Tepe (de grootste kanshebber) en Boerbooms af te grazen.
Zaterdag 10-5-2008 17:40:20
|
dick zweers (bergeijk): Het spijt me Mark de Weerd, maar de kerk in Ter Apel is een hallekerk die bovendien een kruisvormig grondplan heeft. Dat leren mij de foto's bij Archimon. Al is de kerk door Te Riele verbouwd, ik acht het uitgesloten dat deze oorspronkelijk het aanzien had dat het zoekplaatje ons toont.
Zaterdag 10-5-2008 17:37:57
|
dick zweers (bergeijk): Met excuus want ik heb nu pas naar Archimon (Tepe) gekeken. Het lijstje daar overlapt maar voor een klein deel het door mij gevonden lijstje ( vorige inzending). Afvallers zijn nu: Loo, Beesd, Varik, Pannerden, Herwen en Doornenburg. Dat is omdat het hallekerken danwel basilieken (middenbeuk met eigen vensters) zijn/ waren of omdat ze een kruisvormig grondplan hebben).
Zo blijven van de (door mij te achterhalen) Tepekerken over: Borculo, Kilder, Benschop, Mijdrecht en Steenwijk.
De hoogteligging is mij niet van alle bekend.
Zaterdag 10-5-2008 17:28:02
|
Mark de Weerd (Dongen): Ondertussen ben ik zelf er achter gekomen waar de foto is gemaakt: Het is de St willibrorduskerk in Ter Apel. Verdere info ontbreekt mij echter.
Zaterdag 10-5-2008 17:22:31
|
dick zweers (bergeijk): Het is m.i. uitgesloten dat deze pseudobasliek een middeleeuwse kerk is. Alles wat op de foto zichtbaar is, dateert onmiskenbaar uit de tweede helft van de negentiende eeuws. Dit eenvoudige neogotische vormidioom is geënt op de inheemse gotiek i.t.t. het streven van Cuypers en zijn gunstelingen die zich baseerden op de Franse gotiek. De belangrijkste beoefenaren waren Alfred Tepe (Amsterdam 1840-Düsseldorf 1920?) en de Cuypersleerling (!) J.W. Boerbooms (Arnhem 1849- Scheveningen 1899). Juist in het Gelderse rivierengebied en direct aangrenzende gebieden was de pseudobasiliek in de middeleeuwen favoriet en binnen het streven van genoemde architecten ligt een keuze voor deze bouwvorm juist in deze streken voor de hand. Bij dit type is de middenbeuk joger dan de zijbeuken maar heeft deze geen eigen vensters.
De vorm van de kapitelen kan op Tepe wijzen.
Valkenburg valt af, al zijn de oostelijke bouwdelen daar neogotisch; de ramen zijn er aanzienlijk smaller (andere hoogte-breedteverhouding) waardoor een tweedeling er gewoon niet in past. Dat Weert afvalt (een veel hogere en bredere hallekerk = 3 even hoge beuken) is al eerder overtuigend aangetoond.
Olburgen bij Dieren is veel kleiner. Dieren valt ook af, want daar stond een veel rijker altaar dat nu in de Buitenkerk van Kampen is opgesteld.
Mijn bron; H.P.R. Rosenberg; 'De 19e-eeuwse kerkelijke bouwkunst in Nederland', 1972, vermeldt 6 kerken die Boerbooms heeft gebouwd. Helaas wordt daarvan alleen Zieuwent genoemd en die is het zeker niet veel (rijker en hooggelegen). Ik dacht aan het laaggelegen Vilsteren (bij Ommen, Ov) maar die valt af: het altaar ziet er daar heel anders uit (dat zou nog vervangen kunnen zijn). Doorslaggevend is de vorm van de pijlers; in V rechthoekig met inspringende hoeken en op het zoekplaatje rond.
Komen we dan toch bij Tepe uit? De St. Nicolaas in Jutphaas is veel rijker van polychromie.
Voor het nabije Schalkwijk geldt het zelfde en de ruimte is er veel rijziger. De afvallers in het lijstje van mijn bron buiten beschouwing latend denk ik aan: Angeren (verdwenen), Benschop, Doornenburg (verdwenen), Gendringen, Herwen, Kilder, Lobith, Pannerden, Valburg, Varik. Arnhem St. Jan ligt hoog. Vianen en Everdingen zijn hallekerken.
Als het lukt om de pseudobasilieken apart te zetten dan heb ik goede hoop op een oplossing waartoe deze bijdrage hopelijk helpt.
Zaterdag 10-5-2008 17:10:04
|
H de Haas. (Den Haag.): De kerk staat onder water, dus een waterstaats kerk.
Sorry, ik kon het niet laten!
Vrijdag 9-5-2008 13:43:55
|
Martin Snuverink (Voorburg): Dank je wel, Theo. Als we de onmogelijkheden uit dit overzicht elimineren, houden we nog een rijkelijk aantal kandidaten over. De massaproductie van Tepe doet me denken aan het aantal symfonieen van Haydn.
Donderdag 8-5-2008 21:57:58
|
Martin Snuverink (Voorburg): De tweede alinea van mijn vorige reactie is per abuis blijven staan en moet dus vergeten worden.
Alfred Tepe heeft ruim 70 kerken gebouwd, waarvan ik geen lijst kan vinden. Een zoektocht dus.
Herwen (1905)? Balk? Baak? Varik?
Donderdag 8-5-2008 08:01:39
|
Theo van Gijlswijk (De Zilk): Ik deel de twijfels van Martin over de Nicolaas- en Barbarakerk in Valkenburg aan de Geul. Er zijn eigenlijk alleen maar verschillen, er is geen enkel ander punt van overeenkomst te zien.
Op http://www.geheugenvannederland.nl/ zijn nog enkele foto's te zien van de kerk in Valkenburg, zoeken op Valkenburg Barbara.
Dit is ook niet de Sint-Martinuskerk van Roodhuis. Zie bijgaande link.
Website: http://kerken.eldoc.ub.rug.nl/root/R/Roodhuis/
Woensdag 7-5-2008 14:37:15
|
Martin Snuverink (Voorburg): Steeds meer heb ik het idee dat dit een creatie van Alfred Tepe is. Hij bouwde de kerken hoofdzakelijk in het toenmalige bisdom Utrecht, i.c. Friesland, Overijssel, Gelderland en Utrecht.
Het is niet in Roodhuis (Fr.), al lijkt het erop.
Mogelijk is dit de Sint-Martinuskerk van Roodhuis (Friesland, bij Sneek). Deze neogotische kerk is ontworpen door Alfred Tepe, bekende kerkenbouwer in het bisdom Utrecht, waartoe Friesland destijds behoorde. Aanknopingspunt in de beschrijving op de link is dat het neogotische hoofdaltaar een retabel met 4 panelen.
Woensdag 7-5-2008 13:31:12
|
Ingrid Evers (Maastricht): Martin, Volgens de teksten op die websites is het een oude gotische kerk, die omstreeks 1908? een Cuypersrestauratie heeft ondergaan waarbij onder meer het koor een geheel nieuwe neogotische vormgeving heeft gekregen. Ook later is er nog wel wat gesleuteld aan het gebouw. Mogelijk verklaart dat de discrepanties?
Dinsdag 6-5-2008 18:48:12
|
Martin Snuverink (Voorburg): Ingrid, ik zie toch te veel verschillen tussen ZP en de Valkenburgse kerk die niet te verklaren zijn door verbouwing en restauratie.
Is dit nu een gotische kerk (zoals die in Valkenburg aan de Geul) of een neogotische, zoals Ingrid op 5-5-2008 schrijft. Ik neig voorzichtig naar neogotische en denk daarbij aan archticten als Pierre Cuypers en zijn leerlingen w.o. Evert Margry en Nicolaas Molenaar.
Dinsdag 6-5-2008 16:08:07
|
Ingrid Evers (Maastricht): Ik vergat nog te vermelden dat de onderverdeling van de absisramen op het ZP op de recente foto's niet meer aanwezig is. In 1940-1945 is de nabije gelegen brug over de Geul opgeblazen, bij welke gelegenheid ook alle ruiten van de kerk eruit gingen. Bij het herstel heeft men afgezien van het opnieuw aanbrengen van deze stenen structuren (zie website).
De foto moet dus genomen zijn vóór 1940, mogelijk in de winter van 1925-1926, toen overal in Limburg (en elders) grote overtromingen plaats hadden.
Dinsdag 6-5-2008 12:35:46
|
I. Evers (Maastricht): Dit is mogelijk de Nicolaas- en Barbarakerk in Valkenburg aan de Geul. Op de separaat gezonden foto zijn de aankleding en kleurstelling van het interieur niet identiek met het ZP. De preekstoel is ontdaan van zijn 'hemel', verplaatst naar de linkerzijde van het middenschip en het houtwerk geverfd. Ook lijken de kerkbanken alle vervangen te zijn voor een eenvoudigere uitvoering (of omgekeerd: zij dateren van later datum). Maar de architectuur lijkt identiek met die van het ZP. Water op de kerkvloer is goed mogelijk. De kerk ligt midden in de dorpskern, vlak bij de Geul die historisch een reputatie heeft op te houden als buiten zijn oevers tredende beek. Zie ook de webstek.
Afbeelding Nicolaas- en Barbarakerk in Valkenburg aan de Geul
ingezonden door I. Evers. Ook meldde zij per e-mail nog een extra webstek: http://www.heiligehuizenvalkenburg.nl/hh_nicolaas_en_barbara.html - red.
Website: http://www.kerkgebouwen-in-limburg.nl/view.jsp?content=1246
Dinsdag 6-5-2008 05:46:04
|
I. Evers (Maastricht): Deze neogotische kerk is beslist niet de St.-Martinuskerk van Weert. Deze heeft een classicistisch priesterkoor, waarvan de absismuren hoog opgaan. Ook de zuilen in het middenschip zijn veel hoger dan die van de kerk op het ZP. Op de door Leo R. geplaatste link is dat goed te zien. Een overzichtsfoto 'van voor de oorlog', die het hoofdaltaar wat beter weergeeft, heb ik separaat naar de redactie gestuurd.
Afbeelding St. Martinuskerk Weert ingezonden door I. Evers - red.
Maandag 5-5-2008 17:31:23
|
Leo R. (Utrecht): Ik ben niet zo overtuigd van de suggestie Weert, op de site van de Martinuskerk zijn een aantal foto's te zien ter vergelijking. Er staat trouwens dat de kerk in 1940 stormschade heeft opgelopen, dus wie weet is het interieur sindsdien veranderd.
Intrigerender vind ik het feit dat de kerk onder water staat, zoals de geoefende zp-speurder natuurlijk direct heeft gezien.
Website: http://www.sintmartinuskerk.nl/foto_&_video.htm
Donderdag 1-5-2008 09:52:40
|
topokrimpen (krimpen aan den ijssel): st. martinuskerk te weert?
Woensdag 30-4-2008 20:57:58
|
Om een reactie te plaatsen kunt u onderstaand formulier gebruiken
|
![vergroting](javascript:openNewWindow("pics/827L.jpg")){kind=link}