Zoekplaatje 1158 

Inzender: Rob Wagenaar 

Gegevens: Foto, op groot karton geplakt, vermoedelijk van de fotograaf Ed. Donkersloot Gorinchem, wonende Eind b.d. Langendijk gezien authetiek etiket op achterzijde. Foto heeft jaren ingelijst gezeten, achterop staat oa. "voorkant van het huis 't plein met de poort" "naast de oprijlaan grootmoeders bloementuin met de hut". Verder geen plaatsaanduiding, geen namen.

Datering: circa 1890    Formaat: 17 x 22 cm    Extra beelden: vergroting

Geplaatst: 20 november 2010


 Reacties op Zoekplaatje 1158 
De nieuwste inzending staat bovenaan!

opgelost!

De Hoogt aan het Hoefpad in Uitwijk (N.-B.)

Martin Snuverink (Voorburg): De kwestie/discussie over de exacte plaats van De Hoogt en het jaartal van sloop in de reacties van 17/11/12:09, 16:40, 19:53, 18/11/09:18 en 19:39 berusten op een leesblunder van mij. Mijn excuses, vooral aan Jan Spoolder, voor de nodeloze discussie.
Vrijdag 23-11-2012 01:16:17



Rob Wagenaar (Zeist): Bij deze opnieuw de Url voor twee andere foto's van Uitwijk. Op een daarvan de driesprong met pomp. De foto is, net als bij het zojuistt opgeloste plaatjes ZP1288, niet ver weg genomen van de woonplaats van de fotograaf.Voor mij een reden om bij zoekacties dat als eerste uitgangspunt te nemen. N.B. Het beveiligingsprobleem met photomuseum.nl is opgelost
Website: http://www.photomuseum.nl/stad-en-land/u-tm-x.html [...]
Donderdag 22-11-2012 09:21:49



Jan Spoolder (Utrecht): Ik kreeg van Mw. Verhoeven nog wat aanvullende informatie n.a.v. mijn eerder verzonden email. De boerderij heette officieel de 'Almingshoeve'. In juli 1842 stond te koop in het Algemeen Handelsblad en de Oprechte Haarlemsche Courant 'Eene kapitale wel onderhoudene watervrije Bouwhoeve, genaamd Almingshoeve, aangenaam gelegen in de Gemeente Uitwijk, (Land van Altena, Kanton Heusden), bestaande in eene zeer goede Heerenhuizinge, bevattende 4 Beneden en 4 Bovenkamers, 2 Keukens , Mangelkamer, Karnvertrek, 3 Kelders, daaraan vast staande groote Schuur en Stallingen, alles voorzien van Pompen en verdere Gemakken, voorts in een afzonderlijk staand Bakhuis en groote Schuur en in daarbij behoorende Tuinen, Boomgaarden, extra goede Bouw-, Wei- en Hooilanden, Bepotingen en Beplantingen, te zamen ongeveer groot 50 Bunders, voor het grootste gedeelte aan en bij elkander onder Uitwijk voornoemd gelegen.'
Blijkbaar ging de verkoping niet door, want de boerderij werd in 1897 wegens nooit opgehelderde redenen afgebroken in opdracht van Henri van Eeten. Martin Snuverink en ik zaten er dus allebei naast met het jaar van afbraak. Wij zijn het er inmiddels wel over eens dat de locatie met de gele cirkeltjes op de kaarten correct is aangegeven.
Maandag 19-11-2012 19:00:26



Rob Wagenaar (Zeist ): Let op. n.a.v. mijn vorige reactie, kreeg ik een melding dat er een serieus beveiligingsprobleem is op mijn site photomuseum.nl, zie hieronder. Verstandig is om nu niet in te loggen. Het probleem wordt uiteraard z.s.m. opgelost.
Zondag 18-11-2012 13:10:25



Rob Wagenaar (Zeist): Een dag geen tijd gehad om zoekplaatjes.nl te bezoeken en een reeks van reacties loopt binnen op deze oude foto. Dat is bijzonder na twee jaar bijna volledige stilstand. Op mijn eigen site had ik wel twee andere vroege foto's van Uitwijk Waardhuizen, maar daar staat dit pand,de Hoogt,niet op (zie aldaar). Ik ben erg blij met deze mooie oplossing. De aanhouders winnen, Jan Spoolder, Piet Boer en Martin Snuverink. Ik dank jullie zeer!
Website: http://www.photomuseum.nl/stad-en-land/u-tm-x.html [...]
Zondag 18-11-2012 11:05:04



Redactie (): Martin, de straatnaam heb ik veranderd omdat ik op dat moment de indruk had dat die hoorde bij de door Jan Spoolder aangewezen plek. Pas daarna begreep ik dat er consensus is dat de boerderij stond waar nu het wijkcentrum is. Inderdaad Hoefpad 2; die straatnaam is geen modernisme maar komt al voor in een krant van 1884. Ik zal het adres weer Hoefpad maken. Wat betreft de vraag welk vlekje op de kaart De Hoogt is ben ik geneigd Jan gelijk te geven. Dit komt ook overeen met de plek van het wijkcentrum op de huidige kaart.
Zondag 18-11-2012 09:39:39



Martin Snuverink (Voorburg): Waarom is de straatnaam veranderd? Het dorpshuis, dat op precies dezelfde plaats staat als zijn voorganger, heeft als adres Hoefpad 2.
De Hoogt stond noordelijker dan het omcirkelde huis op de topokaart van 1902. Vergelijk dit met de topokaart van 1881, waar de plaatsing overeenkomt met de foto. Of is de cartograaf vanaf 1890 slordig geweest?
Zondag 18-11-2012 09:18:47



Redactie (): Op verzoek van Jan Spoolder plaats ik twee kaartjes die aanschouwelijk maken waar De Hoogt heeft gestaan. De straatnaam vermeld bij de oplossing verander ik in Langstraat.
Zaterdag 17-11-2012 19:53:47


Kaartuitsnedes ingestuurd door Jan Spoolder - red.



Martin Snuverink (Voorburg): N.a.v. de laatste opmerking van Jan Spoolder: ik heb nogmaals de topografische militaire kaarten van Gorinchem bekeken en kom wederom tot de conclusie dat op de plek van de boerderij na 1881 geen huis meer staat aangegeven.
Dit doet niets af aan de knappe oplossing van Jan.
Zaterdag 17-11-2012 16:40:13



Ingrid Evers (): Bergen respect voor Jan Spoolder (hoe doet íe het toch telkens weer?), maar de voorzetten van Piet Boer en Martin Snuverink mogen ook wel gememoreerd worden.
Zaterdag 17-11-2012 12:13:32



Jan Spoolder (Utrecht): Volgens de Topografisch militaire kaarten op www.watwaswaar.nl bestond de boerderij nog in 1902, en in 1907 niet meer. Op het minuutplan 1811-1832 heette de weg de Langstraat, en volgens de bijbehorende aanwijzende tafel was toen H.J. van Eeten de eigenaar.
Zaterdag 17-11-2012 12:09:53



Redactie (): Complimenten Jan voor weer een fraaie oplossing! Martin en Piet bedankt voor het helpen de exacte plek te vinden. Het kost weinig moeite (nou ja een beetje moeite dan) om in de huidige situatie met de blokkendoos van het wijkcentrum de plek van het zoekplaatje te herkennen. Omdat het wijkcentrum aan het Hoefpad ligt, neem ik aan dat dat het adres van de boerderij was.
Website: http://goo.gl/maps/OEOZP [...]
Zaterdag 17-11-2012 12:03:40



Jan Spoolder (Utrecht): Het is inderdaad op de locatie van het Hoogt in Uitwijk. Op bijgaande foto zijn de hardstenen palen van het inrijhek alsmede de twee 'oprijlaantjes'met de schampstenen er naast te zien.
Website: http://www.flickr.com/photos/streekarchieflandvanh [...]
Zaterdag 17-11-2012 11:31:49



Martin Snuverink (Voorburg): Het dorp Uitwijk dat Piet Boer suggereert kan topografisch heel goed kloppen, maar niet de Heulstraat. Wel de plaats van het Gemeentecentrum De Hoogt aan het Hoefpad 2. Inderdaad een driesprong (Langstraat, Pompstraat, Hoefpad), met een pomp in het midden. Ook de twee parallelle oprijlaantjeszijn er nog en corresponderen.
De foto correspondeert met de topokaart van Gorinchem van 1881, maar vanaf 1890 staat de hereboerderij niet meer op de kaart. Als deze vóór 1890 is gesloopt, zou het me verbazen als we nog ander fotomateriaal van kunnen vinden. Helaas bevatten de Noord-Brabantse beeldbanken hoofdzakelijk recent fotomateriaal.
Dat het dorpshuis De Hoogt heet is veelzeggend. Bert van Bodegom had al opgemerkt dat de boerderij op een hoogte staat.
Dick Zweers had opgemerkt dat dit een boerderij van het zijlangsdeeltype is, die hoofdzakelijk op de ZH eilanden voorkomt. Het Land van Heusden en Altena was volgens Dick Zweers kansarm. Toch geloof ik dat we warm zijn.

Zaterdag 17-11-2012 10:57:10



Piet Boer (Hardinxveld-Giessendam): Het zou de boerderij in Uitwijk kunnen zijn op de hoek Heulstraat-Eng. Uitwijk is een kern in de gemeente Woudrichem dicht bij Almkerk.
Zaterdag 17-11-2012 08:44:31



Jan Spoolder (Utrecht): Op de fraaie website van de heer D. Verhoeven, met prachtige oude foto's van Almkerk en omgeving, staan 2 foto's van deze kapitale herenboerderij, die we dus waarschijnlijk in of nabij Almkerk moeten zoeken. Één is dezelfde als het zoekplaatje en de andere is een zijaanzicht. Volgens bijschrift heette deze boerderij Hoogt of het Hoogt. Historische kaarten, kranten en Van der Aa's Aardrijkskundig Woordenboek hebben me nog niet naar de juiste locatie gebracht. Ik heb de heer Verhoeven een email gestuurd met het verzoek om meer informatie.

Website: http://www.melkmanverhoeven.nl/indexSPF/Image684_l [...]
Zaterdag 17-11-2012 05:27:42



Martin Snuverink (Voorburg): Boerderijen van het zijlangsdeeltype met Vlaamse schuur komen op IJsselmonde inderdaad veel voor. Meestal staan ze op aan de voet van een dijk en nooit pal aan de dijk. Er zijn uitzonderingen.
De weg waarop de fotograaf stond was zeker geen dijk.
Een zoektocht op IJsselmonde en Voorne heeft zelfs nog geen enkele mogelijkheid voor een oplossing opgeleverd. Nog niet bekeken is het oude Katendrecht. Langs de Dordtsestraatweg tussen Veerdam en Katendrechtse Lagedijk stonden enige buitenverblijven van havenbaronnen. Deze zijn allemaal verwenen bij de aanleg van de Maashaven, die in 1898 begon. Mogelijk heeft dit erf daar gestaan. Dit deel van de Dordtsestraatweg was bij mijn weten geen dijk.
J. Verheul heeft een tekening gemaakt van het buitenverblijf Lommerrijk, maar niet van naburige buitenverblijven. Ik heb bijzonder weinig beeldmateriaal van Katendrecht vóór 1900 gevonden.
Kijk eens op de topografische militaire kaart (bonneblad) Rotterdam van 1896, te vinden op watwaswaar.nl.
Website: http://watwaswaar.nl/ [...]
Maandag 10-10-2011 06:13:41



dick zweers (bergeijk): Het zou kunnen, Martin met die 'horecafunctie'. Toch ken ik uit de IJsselstreek waar ik ben opgegroeid meerdere voorbeelden van dergelijke tuindeuren en luifels. Je zag en ziet ze bij chique boerderijen, want rijke boeren had je daar vrij veel. Als dit een boerderij is is het ook een rijke boer, misschien wel één die het ontvangen van gasten erbij deed. Een pachtboerderij met een stadse eigenaar zoals Jan Spoolder suggereert, komt (kwam) ook in de IJsselstreek vaak voor. De accomodatie waarin de eigenaar dan 's zomers verblijft heeft ook wel enigszins de allure van een pension (met verzoring door de boerin). Ik weet natuurlijk niet of dit in de omgeving van Rotterdam-Dordrecht ook zo was.
Dinsdag 30-11-2010 08:42:33



Leo R. (utrecht): Wat doen de twee stenen palen daar op de voorgrond, links van de weg, daar eigenlijk? Als ze een functie hebben voor het verkeer, ligt in de lijn der verwachting dat we ons hier wel degelijk op een driesprong bevinden.
Maandag 29-11-2010 20:54:00



Ber van Bodegom (Rhoon): Antoon, dank voor het toevoegen van de links. Ik ben nog niet zo handig in het toevoegen van links en afbeeldingen, maar dat leren we al doende wel.

Volgens mij heeft Dick helemaal gelijk: er staat rechts een flinke schuur, misschien wel een flinke boerderij waarvan we dan de achterkant zien, die een behoorlijk stuk lager staat. Het huis dat we primair zoeken staat dan wel degelijk op een verhoging zoals ik al eerder suggereerde. Een boerderij op een terp kwam ook op IJsselmonde (Poortugaal, voormalige Brinkhoeve en Hoge Werf ) en Voorne-Putten (Spijkenisse, Hoge Werf, afgebrand) wel voor, maar deze boerderij zie ik daar nog niet staan.
Over dit grote huis met schuur: het huis heeft een pannendak en alleen helemaal aan de rechterkant bij de nok een stukje dat met riet gedekt is en dat onderdeel is van de dak van de schuur die m.i. met riet is gedekt. Het is dus geen losstaand huis. Verder valt me op dat er geen kelderramen te zien zijn, maar wellicht zitten die aan de zijkant die wij niet kunnen zien.
Dat afdak met die openslaande deuren, dat is een typisch ding. Ik hield het voor een bijzondere wens van de bewoners, maar wellicht zit er meer achter, zoals Martin suggereert. Ik hou het nog even op een boerderij.
Maandag 29-11-2010 19:59:27



Martin Snuverink (Voorburg): Akkoord, geen Kromme Zandweg. Overigens geloof ik nog steeds dat de boerderij een herberg/pension-functie heeft. De luifel met de deuropeningen eronder passen niet bij een boerderij of een woonhuis. Uiteraard kan het erf daarnaast nog een agrarische functie hebben.
Waar zou je nu zo’n vrij behoorlijke herberg anno 1890 kunnen verwachten? En is op herberg/hotel/pension/restaurant niet op een of andere manier te zoeken? Herbergen staan niet in the middel of nowhere, maar op een strategische plek, waar wat te doen is op het gebied van handel en toerisme. Dus in de kom van een dorp, of dicht bij zee en duin?
Maandag 29-11-2010 17:37:10



dick zweers (bergeijk): Precies wat ik bedoel, Antoon. Zonder enige twijfel tonen de door jou aangeduide plaatjes dezelfde boerderij die niet de boerderij van het zoekplaatje is. Op naar de grenzen van het verspreidingsgebied van het zijlangsdeeltype. Voor de volledigheid: dit type is qua grondplan algemeen verbreid in Noord-Holland, Friesland en Groningen. De boerderijen in die regionen hebben elk een heel andere verschijningsvorm en het verspreidingsgebied waar het hier om gaat is geografisch niet verbonden met de noordelijke gebieden.
Maandag 29-11-2010 16:57:00



Antoon Bosselaers (Mechelen): Dick heeft volgens mij gelijk, maar het is wel lastig om het verhaal te volgen: de link van D. Kralt werkt bij mij niet (met FF), en naar Roovers nr. 14612 is er geen link. Dus hierbij een poging om beide aan de praat te krijgen.

Roovers nr. 14612

De (hopelijk werkende) link naar Verheul vind je hieronder.
Website: http://www.gemeentearchief.rotterdam.nl/atlantis/? [...]
Maandag 29-11-2010 14:48:34



dick zweers (bergeijk): Doordat ik maar naar één van beide foto's heb gekeken kom ik er nu pas achter dat het plaatje op 'fotovanrotterdam', afdeling Roovers nr. 14612, Kromme Zandweg 83 is. Onmiskenbaar is dit de boerderij die bij Verheul op p. 170 is afgebeeld. De verschillen met het zoekplaatje zijn dermate groot dat we die optie af kunnen schrijven.
Maandag 29-11-2010 13:11:50



dick zweers (bergeijk): Martin heeft gelijk. Intussen heb ik de foto bekeken op de site fotovanrotterdamm.nl. We mogen dit m.i. nog niet helemaal uitsluiten. Ik wacht even af en als blijkt dat het spoor hier doodloopt ga ik proberen of ik de grenzen van het verspreidingsgebied van het 'Overmase zijlangsdeeltype' (Hekker) kan preciseren. Anders gezegd; nagaan of IJsselmonde, Zwijndrechtse waard, Hoekse waard, Eiland van Dordrecht of Ridderkerk ook een mogelijkheid bieden, Jan.
Maandag 29-11-2010 12:38:40



Martin Snuverink (Voorburg): Als KZ90 juist is, dan moet er een verklaring komen voor de zijweg of uitrit, waarop de fotograaf heeft gestaan. Op de topokaart van 1892 zien we hier alleen een kavelscheiding met die een stukje grasland afbakent met bomen en misschien een slootje.
De voorgrond maakt toch meer de indruk van bereden zijweg of belangrijke inrit dan de toegang tot een stukje grasland.
Misschien is het beter en makkelijker dit probleempje eerst op te lossen of te verklaren dan te zoeken naar een foto van KZ90 van tussen 1890 en 1927.
Maandag 29-11-2010 12:08:25



Leo R. (Utrecht): Fijn dat we weer een eind zijn opgeschoten. Kan de ligging van de weg/wegen en (afwezigheid van) de sloten ons niet verder brengen?
Maandag 29-11-2010 10:34:36



dick zweers (bergeijk): Als KZ90 en het zoekplaatje dezelfde boerderij verbeelden moeten we een verklaring vinden voor de verschillen tussen de situatie 1890 - 1927. Dan hebben we toch de foto nodig die Verheul gebruikt heeft. Misschien helpt de foto uit de link die Bert heeft aangedragen.

Wordt vervolgd, eerst een beetje slapen.
Maandag 29-11-2010 02:17:27



Martin Snuverink (Voorburg): Op de tekening van Verheul (Kromme Zandweg 90, Charlois) zien we pakweg 2 voet boven de voordeur en de vensters rechts ervan nog oude rollagen, op dezelfde hoogte als de rollagen bij de vensters links van de deur. Dit duidt erop dat daar hogere vensters zijn geweest.
Op het zoekplaatje zie ik dat het voorhuis links een topgevel opzij heeft die overeenkomt met de tekening van Verheul. Ook de positie van de schoorsteen vertoont overeenkomsten.
De diepte van het voorplein lijkt op het zoekplaatje veel groter dan op de tekening van Verheul, maar dit zou kunnen komen door verbreding en verharding van de weg.
Op de topokaart van 1881 liep voor de boerderij aan de Kromme Zandweg een vrij brede sloot. Op de topokaart van 1892 zijn aan weerszijden van het hoofdgebouw zomerhuizen of andere bijgebouwen verschenen.
Op het zoekplaatje meen ik links van het huis ook een bijgebouw te zien.
Geeft dit toch nog hoop?
Dat het terrein achter het huis ineens de diepte ingaat geloof ik niet.
Maandag 29-11-2010 02:05:44



dick zweers (bergeijk): En Martin, ook vrijwel tegelijk (dat had ik over het hoofd gezien). Verheul heeft inderdaad gesjoemeld, aldus p. 170 o.c. Ik citeer: 'De getoonde versie lijkt een voorjaarssituatie weer te geven met uitlopend gebladerte [..]. De tweede (niet afgebeelde) versie komt overeen met de oorspronkelijke foto, waarop Verheul zelf op het erf staat èn met het jaargetijde waarin de aquarel feitelijk vervaardigd is. Verder zijn beide versies identiek'. Einde citaat.
Maandag 29-11-2010 01:45:14



Bert van Bodegom (Rhoon): Martin heeft helemaal gelijk: het lijkt inderdaad wel of Verheul de schaduwpartijen er zelf bij heeft bedacht. Kijk in het GAR ook maar eens naar die andere boederij aan de zuidzijde van de weg die hij getekend heeft, Kromme Zandweg 110. Daarvan is ook een tekening te zien die gemaakt is door J. van der Zijden en die heeft wel een voorkant met schaduw getekend.
Maandag 29-11-2010 01:42:02



dick zweers (bergeijk): Weer zijn we vrijwel tegelijk, Bert. De nieuwe link werkt wel. Ik zal er binnenkort eens goed naar kijken.
Maandag 29-11-2010 01:39:15



dick zweers (bergeijk): Bert, de bewuste foto staat helaas niet in dit prachtboek. Van enkele andere boerderijen is dat wel het geval, vooral omdat aan de hand daarvan de verschillen en attitudes van Verheul konden worden besproken. Ik zal de redactie een link sturen met het verzoek die naar jou door te sturen.
Maandag 29-11-2010 01:30:02



Bert van Bodegom (Rhoon): Probeer dit eens, Dick: http://www.fotovanrotterdam.nl/fotoframe.php?foto=z1162.jpg. Anders zoeken op kromme zandweg.
Maandag 29-11-2010 01:25:55



Martin Snuverink (Voorburg): Dick, Fotovanrotterdam.nl is niet van het gemeentearchief, maar van Arnout Voet. Hij geeft hier foto’s van Jan Roovers en Henk Hartog. Klik op de link, dan op de foto van Jan Roovers en vervolgens op zoeken. daar kun je het nummer intikken.
De tekening van Verheul van de boerderij aan de Kromme Zandweg klopt niet. De boerderij staat aan de zuidzijde van de weg en met de voorgevel naar de weg, het noorden. Dan kan die voorgevel in de winter nooit in de zon staan. Dus Verheul heeft gesjoemeld of er worden twee objecten verward.
Website: http://www.fotovanrotterdam.nl/ [...]
Maandag 29-11-2010 01:23:42



dick zweers (bergeijk): Zie ik het goed dat het terrein rechts bij de zwarte schuur en in het verlengde van de oprijlaan heel sterk de diepte in gaat? Ik meen dat iets dergelijks zich ook voordoet achter de kern van Heenvliet, zonder te willen suggereren dat het daar is.
Maandag 29-11-2010 01:21:52



Bert van Bodegom (Rhoon): Dick, staat "de foto" die Verheul gebruikte ook in dat boek? Ik word zo langzamerhand wel erg nieuwsgierig naar dat boek. Maar eerst maar eens het boek lezen over de boerderijen in de Hoekse Waard en dat over de boerderijen op het eiland van Dordrecht die ik beide recent heb aangeschaft. (Een fraai boek over de boerderijen van Voorne-Putten en Rozenburg had ik al, evenals het prachtige boek van Don dat je noemt). Ik ben op Putten geboren en getogen en heb veel in de omgeving rondgekeken. De langsdeel is daar inderdaad het standaardtype voor de grotere boerderijen. Van de boerderijen van IJsselmonde ken ik alleen het boekje dat Verheul ooit uitgaf over zijn wandeling langs (vooral) boerderijen in Charlois, Pernis, Hoogvliet, Poortugaal, Rhoon en West-IJsselmonde (oorspronkelijk in 1932 uitgegeven als ik het wel heb, maar heruitgegeven in de zeventiger jaren met een voorwoord van Leen Molendijk en aangevuld met tekeningen van de hand van de laatste) en de foto's uit boeken en boekjes van de verschillende plaatsen aldaar.
Maandag 29-11-2010 01:21:42



dick zweers (bergeijk): Bert, die foto 14613 op fotovanrotterdam kan ik niet vinden. Wat doe ik verkeerd?
Maandag 29-11-2010 01:13:56



dick zweers (bergeijk): Met groeiend optimisme zie ik dat we vrijwel gelijktijdig inzendingen aan het schrijven zijn en dat we toch wel heel warm zijn. Als niet kenner van de omgeving Rotterdam kan ik niet zoveel meer doen. Ik heb in het boek dat is terug te vinden op de site van Hendrick de Keyser nog gezocht naar een pand dat eventueel bestaan zou hebben en dat verwant zou zijn aan 'Overburgh' (Oostvoorne). Daarvan blijkt niets.
Maandag 29-11-2010 00:59:22



Bert van Bodegom (Rhoon): Op de foto van Roovers meen ik te zien dat de boerderij op de hoek Dorpsweg/Kromme Zandweg iets hoger ligt dan de weg. Duidelijk is ook dat het water in de bermsloot flink lager staat dan de weg.
Maandag 29-11-2010 00:54:18



dick zweers (bergeijk): Inderdaad leuk dat we zo van verschillende kanten hier mee bezig zijn. In meergemeld boek staat met zoveel woorden dat De Oliphant sinds 1975 op precies dezelfde plaats is herbouwd als waar de boerderij van pagina 170 tot de brand in dat zelfde jaar stond.
Maandag 29-11-2010 00:53:23



Bert van Bodegom (Rhoon): Ter info: De Oliphant stond vroeger niet aan de Kromme Zandweg, maar is overgeplaatst. Het stond vroeger nabij Heenvliet, in Nieuwesluis om precies te zijn. Ik zie het(daar) in gedachten nog staan.
Maandag 29-11-2010 00:47:30



dick zweers (bergeijk): Akkoord met de suggestie van Dik en met de kanttekeningen van Bert. Misschien heb ik me teveel op die zijlangsdeel gefixeerd. De afbeelding door Verheul van de boerderij aan de Kromme Zandweg dateert uit 1927 en is groot weergegeven in het boek over Verheul op p. 170 (sommige alleen in klein formaat; helaas kan ik momenteel niet scannen). Verheul idealiseerde soms wat hij aantrof (in inleiding o.c. opgemerkt). Het commentaar bij deze afbeelding luidt o.m. dat er twee versies van deze afbeelding bestaan waarvan de in het boek afgebeelde vrijwel identiek is met 'de foto' (Verheul aquarelleerde doorgaans naar zelf genomen of tenminste speciaal voor zijn doel genomen foto's). Verondersteld wordt (inderdaad) een zijlangsdeel, c.q. een toerit naar de deel langs de zijgevel van het woongedeelte. Expliciet wordt het ijzeren hekwerk genoemd van deze 'dicht bij de bebouwde kom' gelegen boerderij. Dat klopt ook met het zoekplaatje, maar behalve de verschillen die Bert signaleert wordt ook de dakgoot met erboven enkele rijen pannen bij Verheul niet afgebeeld. Het grote zomerhuis links van de boerderij zou toch ook op de foto te zien moeten zijn. Veranderingen als bijv. een ontpleistering en het reconstrueren van kruiskozijnen zijn theoretisch nog denkbaar, maar voor 1927 gebeurde zoiets (op het platteland) zelden.

Ik denk dat we met het voorbeeld Kromme Zandweg zeer dicht in de buurt zitten.
Maandag 29-11-2010 00:44:08



Bert van Bodegom (Rhoon): De boerderij aan de Kromme Zandweg in Rotterdam die Verheul tekende, stond kennelijk op nummer 88, dat is ongeveer op de plek waar nu De Oliphant staat, op de hoek met de Dorpsstraat. C. van Leeuwen tekende hem in 1940 en het resultaat is te zien in het archief van Rotterdam (zoeken op Kromme Zandweg 88). Het is dezelfde boerderij als die welke Verheul tekende, alleen nu met zicht op de hoek die we ook op het ZP zien. Door een boom op nokhoogte te tekenen kunnen we niet zien wat van Leeuwen daar zag. Er is ook een foto van deze boerderij gemaakt door Roovers, maar daar gaat hij ook weer achter de bomen schuil en is eigenlijk alleen maar te zien dat er inderdaad een heel grote boerderij stond (www.fotovanrotterdam.nl,foto nrn 14613). Nog geen bewijs dus dat de boerderij van het ZP deze boerderij was of niet. Dit type boerderij stond daar in de buurt wel, bijv. aan de Dorpsweg 374/Hoek Slinge (getekend door H. van der Weerd in 1958, zie archief van Rotterdam) en ook aan de Korpersweg (zie Archief Rotterdam).

Maandag 29-11-2010 00:42:24



Martin Snuverink (Voorburg): Leuk dat er verschillende mensen op zoek zijn gegaan naar dit aardige mysterie.
Op de topokaart van 1881 staan slechts twee boerderijen aan de Kromme Zandweg, beide aan de zuidzijde. Een ten oosten van de molen, tussen Boergoensevliet en Dorpsweg (nu Landhuis de Oliphant) en een ten westen van de molen en de Boergoensevliet, ten zuiden van de Waal (nog bestaande boerderij). De Oliphant moet hetzelfde huis zijn als dat van de tekening van Verheul. Ik heb het idee dat we hier niet moeten zijn, al was het alleen maar omdat De Oliphant lager ligt dan de weg en het huis op het zoekplaatje hoger.
Maandag 29-11-2010 00:38:32



Bert van Bodegom (Rhoon): Ben het eens met D. Kralt: deze boerderij lijkt er heel veel op. Verheul geeft details altijd erg precies weer is mijn indruk, dus de verschillen met het ZP zou ik niet aan slordigheid van de tekenaar willen toeschrijven. Mij valt op dat de nok van het huis bij Verheul duidelijk lager is dan die van de schuur, de bovenste vensters bij Verheul nog)kruisvensters hebben en dat de boerderij bij Verheul geen pleisterlaag heeft, terwijl Verheul maar beperkte sporen van verbouwingen oid laat zien. Verheul heeft de boerderij aan de Kromme Zandweg twee maal getekend, in beide gevallen met nog een huis links van de boerderij en een kleiner gebouwtje rechts ervan, maar die kunnen er uiteraard later bijgebouwd zijn. Aangezien de boerderij tot 1975 heeft bestaan moeten er toch foto's van te vinden zijn, zou je zeggen. Of wellicht van de brand waardoor de boerderij is verwoest.
Zondag 28-11-2010 23:28:48



d.kralt (meppel): Van J.Verheul Dzn. zitten inderdaad veel tekeningen in het Gemeentearchief van Rotterdam. Deze zijn al eens nageplozen, maar ik vind dat de boerderij oponderstaande link, aan de Kromme Zandweg, toch wel heel erg dichtbij komt.
Website: http://www.gemeentearchief.rotterdam.nl/atlantis/? [...]
Zondag 28-11-2010 22:37:40



dick zweers (bergeijk): Martin, Jan, Rob, inderdaad: Ik kan me uitstekend vinden in het idee van een pachtboerderij met stadse eigenaren. Zo moet wel ons zoekgebied zijn; iets uitgebreider dan ik betoogde op grond van gegevens die per saldo incompleet zijn. Overburgh heeft een middeleeuwse kern en is later boerderij geworden. Dat valt voor het gebouw van het zoekplaatje ook niet helemaal uit te sluiten. Voor Overburgh; zie onderstaande site.

Ik hoop dat jullie en andere collega's nog verdere aanknopingspunten vinden.
Website: http://www.hendrickdekeyser.nl/panddetail/315/huis [...]
Zondag 28-11-2010 21:57:35



Jan Spoolder (Utrecht): Prima analyses van Martin en Dick. Hoewel het niet onmogelijk is dat dit pand naast een agrarische ook een horecafunctie (pension)had, had ik die optie zelf laten vervallen. Immers de foto is gemaakt in de koudere maanden en dat was doorgaans geen moment om op het platteland te gaan vertoeven. Gezien de opstelling van de personen en het opschrift achter op de foto denk ik eerder aan een hereboerderij, waarvan de eigenaren in de/een stad (Rotterdam) wonen en die wordt verpacht aan een boerenfamilie. Het schijnt dat dit tot in de vorige eeuw wel geregeld voor kwam. De boerderij kon ook als buitenverblijf voor de familie dienen en gezien het jargon op de achterkant "grootmoeders bloementuin, het plein,de poort, de oprijlaan" denk ik dat we hier toch met een adellijke of minstens een patriciersfamilie te maken hebben. De opstelling van voor naar achter van personen (deftige dames incl. grootmoeder, daarachter hereboer of rentmeester, dan personeel met schorten en knechten) duidt daar ook op. Ik denk aan IJsselmonde, Zwijndrechtse waard, Hoekse waard of Eiland van Dordrecht. Ik zag een foto met een gelijksoortige inrijpoort nabij Ridderkerk maar die kan niet meer terug vinden.
Zondag 28-11-2010 20:57:53



Rob Wagenaar (Zeist): Dick, dank voor de uitgebreide documentatie tot nu toe. Naar aanleiding van je suggestie Zuid-Hollandse eilanden en dezelfde suggestie van Martin,Oostvoorne heb ik nog wat speurwerk verricht en vond in Oostvoorne de Jacobahoeve, ook wel huis Overburgh genaamd. Hoewel ook dat huis vaak en aanzienlijk is gewijzigd, het was ook gedeeltelijk rietgedekt, zijn er wel opmerkelijke stijlovereenkomsten, ook weer de hoge tweelichtvensterjes.Het huis op mijn zoekplaatje is wel opvallend hoog.
Website: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Oostvoorne_ [...]
Zondag 28-11-2010 16:17:23



dick zweers (bergeijk): Aanvulling op vorig bericht: In het boek Voorne-Putten (P. Don, 'Monumenten van Geschiedenis & Kunst, Voorne Putten', Zwolle 1992) vinden we als voorbeelden van het zijlangsdeeltype nog: Nieuwenhoorn, Vierpolders (2x), Spijkenisse, Hekelingen, Oostvoorne, Zwartewaal, Geerviet, Zuidland (2x). Kennelijk was ik met het uitsluiten van de duinstreek te voorbarig. Met excuus aan Martin.
Zondag 28-11-2010 14:54:01



dick zweers (bergeijk): Gestimuleerd door de opmerkingen van collega-onderzoekers probeer ik iets bij te dragen aan de hand van een ‘boerderijentypologie’ om zo het zoekgebied te beperken. Ik ben, zoals ik hieronder zal uitleggen, tot de conclusie gekomen dat dat heel goed mogelijk is. Dat dit zoekplaatje een boerderij verbeeldt, staat voor mij wel vast. Een latere ‘horecabestemming’ hoeven we zeker niet uit te sluiten en hopelijk helpt dat bij het zoeken.

Intussen acht ik de kans dat dit gebouw nog bestaat uiterst klein.

Zuid-Holland, waar we m.i. zeker moeten zijn, kent een veelheid aan boerderijtypen waarover verschillende auteurs zich hebben gebogen. Die verscheidenheid van typen is kenmerkend voor heel Nederland waar we van streek tot streek, op soms vrij geringe onderlinge afstanden & afhankelijk van bedrijfssoort en bodemgebruik, zeer verschillend aangelegde boerderijen aantreffen. Anders gezegd: die van een type zijn dat in andere streken niet voorkomt.
Zoals Bert van Bodegom al opmerkte heeft Verheul veel boerderijen in Zuid-Holland afgebeeld. Een publicatie over de aquarellen van Jan Verheul Dzn, verscheen in Zutphen (1989). In dit boek worden alle (!) door hem afgebeelde boerderijen behandeld en getoond. Verheul leefde van 1860-1948 en had een scherp oog voor de (wat wij tegenwoordig noemen) cultuurhistorische waarde van boerderijen maar ook voor de typologische verscheidenheid. Er is in deze collectie inderdaad geen match. In de inleiding passeert de typologie van Zuid-Hollandse boerderijen de revue. Daaruit en uit de afbeeldingen noteer ik dat boerderijen met een ‘zijlangsdeel’ (die de boerderij van het zoekplaatje kennelijk heeft) te vinden zijn (waren) in: Geervliet, Dubbeldam, Barendrecht (2x), IJsselmonde, Rhoon, R’dam-Charlois, R’dam, Zuid-Beijerland, Vierpolders, Spijkenisse en Poortugaal. Dit overzicht is volledig (ten opzichte van het gepubliceerde). In hoeverre is dit representatief? Raadpleging van twee andere werken brengt me tot een gematigd positief antwoord. Op basis van gegevens bij 'Uilkema' kan ik nog toevoegen Rijsoord, Strijen, Numansdorp, Dordrecht, Willemsdorp en Zuid-Beijerland (‘Uilkema, een historische boerderij-onderzoek’, E.L. van Olst 1991). Dan is er nog 'Hekker'(1957) die de ontwikkeling schetst van wat hij noemt ‘het Overmase type’. Dit betekent dat we het zoekgebied kunnen beperken:
In Zuid-Holland komen boerderijen van het zijlangsdeeltype voor in Rotterdam ten zuiden van de Maas, in een gebied dat ten westen wordt begrensd door Geervliet en in het oosten door ongeveer Dordrecht. Hoewel de verdeling van de bij ‘Verheul’ behandelde boerderijen over het oppervlak van de provincie vrij evenwichtig is (kaart op binnenkaft), is het opmerkelijk dat geen enkele van de in dit werk behandelde boerderijen van het ‘zijlangsdeeltype’ te vinden is buiten het gebied waar bovengenoemde plaatsen liggen. Dit ondanks het feit dat boerderijen in die gebieden wel behandeld zijn. Niet alleen de kuststreek, maar ook Goeree-Overflakkkee valt dus buiten het zoekgebied en, zoals mij gebleken is, ook Zeeland.

Uitleg: Een boerderij met zijlangsdeel wil zeggen dat de ‘deel’ annex wagenberging en dorsvloer langs de zijgevel van een langgerekte driebeukige schuur is gelegen terwijl de middenbeuk dient als hooitas (vanaf de grond tot de nok). Voor het hierboven geschetste zoekgebied betekent dit steeds dat de inrit langs de zijgevel van het woongedeelte bereikt wordt. Op het zoekplaatje is duidelijk aan de positie van de inrijdeuren te zien dat een zijlangsdeel inderdaad bij dit gebouw aanwezig is.

Ik kom nog even terug op andere kenmerken: bepleistering in blokverband. Verheul was daar kennelijk niet van gecharmeerd en zal hier dus weinig van hebben afgebeeld. Drie voorbeelden kon ik vinden: Bleiswijk, Moerkapelle en Ottoland. Alle drie gelegen buiten het verspreidingsgebied van de zijlangsdeel.

Ten slotte vroeg ik me af of de rijke hekpijlers niet zouden duiden op een (half-)adellijk bezit. Ik ben begonnen te zoeken in het boek 'Kastelen en buitenplaatsen in Zuid-Holland' (2000) maar dat is onbegonnnen werk. Bij Verheul worden vele van deze hekpijlers afgebeeld, zodat de conclusie moet zijn dat de adel niet het alleenvertoningsrecht bezat op het plaatsen van dergelijke hekpijlers. Ergo, deze combinatie van factoren wijst wel op Zuid-Holland maar helpt ons niet bij het omkaderen van een zoekgebied.
Website: http://www.dbnl.org/tekst/fock001duiz01_01/ [...]
Zondag 28-11-2010 14:23:00



Martin Snuverink (Voorburg): Vanwege de luifel, de grootte van het huis en het aanwezige publiek vermoed ik dat dit geen boerderij (meer) is, maar herberg of pension. Zo te zien staat het geheel op “droge”grond, dus vermoedelijk zand. Zulke landelijke pensions verwacht je in een wat toeristisch gebied. Als Dick Zweers gelijk heeft met de Zuid-Hollandse eilanden bezuiden Rotterdam, kom ik uit in Oostvoorne, dat in 1890 al een badplaats was. Rockanje en Ouddorp waren dat nog niet. In 1890 reed de RTM nog niet op Oostvoorne, maar er was wel een pier met een steiger voor de stoomboot. Toch heb ik in Oostvoorne nog geen spoor van dit huis gevonden.
Zondag 28-11-2010 10:39:20



dick zweers (bergeijk): Zeeland? Nee, lijkt me onwaarschijnlijk. Even rechts van het grote voorhuis is de kopgevel van het bedrijfsgedeelte te zien, met inrijdeuren. Verheul beeldt vele boerderijen van dit type af. Ook de hoog in de zijmuur van het woongedeelte geplaatste tweelichtsvenstertjes zijn m.i. zeer Zuid-Hollands. Dan de combinatie met ongeschilderde bepleistering in blokverband (die ongetwijfeld een veelheid aan bouwfasen verhult; inderdaad Leo). Als onderbouwing van mijn vorige inzending: Met deze kenmerken in onderlinge samenhang, kom ik in de buurt van Rotterdam uit en denk ik vooral aan het eilandengebied ten zuiden van de Maas.
Maandag 22-11-2010 18:19:32



Bert van Bodegom (Rhoon): Deze boerderij lijkt wel op een hoogte te liggen. Is het wellicht een boerderij op een donk? Rechts naast de boerderij, achter(in) de boomgaard, staat nog een schuur. Het is een donker geval; een houten schuur met lage wanden en een rieten wolfskap wellicht? Wijst dat in de richting van de grote rivieren? Zeeland lijkt me niet zo waarschijnlijk.
Maandag 22-11-2010 17:45:30



dick zweers (bergeijk): Tielerwaard, Bommelerwaard of Land van Heusden en Altena, Leo? Ik heb daar de nodige voetstappen liggen. Ik kan het mis hebben maar ik denk dat we op grond van bouwkundige details en verschijningsvorm veel dichter bij Rotterdam moeten zoeken.
Maandag 22-11-2010 00:28:48



Bert van Bodegom (Rhoon): Vanmiddag via internet in het Gemeentearchief van Rotterdam de tekeningen van architect/tekenaar J. Verheul Dzn bekeken, die in het begin van de vorige eeuw meer dan driehonderd opvallende boerderijen in Zuid-Holland heeft getekend. Maar deze zat er (helaas) niet bij.
Zondag 21-11-2010 23:31:30



Leo R. (Utrecht): Intrigerend plaatje. We zien hier een gebouw met zeer deftige bewoners. Ondanks dat vermoed ik dat het een boerderij is, gezien het brede naar achter lopende rieten dak. De oprijlaan met de koets lijdt waarschijnlijk naar 'achter' waar het boerenbedrijf wordt uitgeoefend. De tweede oprijlaan daarnaast is misschien van een naburig huis, maar het kan ook een boomgaard zijn.
De weg lijkt zowel links als rechts door te lopen, terwijl we op de voorgrond iets zien wat lijkt op een gedeelte van een driesprong met een stukje gras in het midden.
Het gebouw zelf is vast niet in één keer gebouwd, maar ontstaan door diverse uitbreidingen. Het lijken me niet de restanten van een kasteel of een voornaam huis, maar meer een door de eeuwen steeds deftiger geworden boerderij. Rechts zien we een opvallend rond raam van een stal of wagenschuur.
Het feit dat er tussen de weg en het complex geen sloot ligt, en dat we in de oksel van de kruising wel een talud maar geen water is te ontwaren, sluit de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden uit. We moeten eerder denken aan Tielerwaard, Bommelerwaard of Land van Heusden en Altena.
Aangezien de foto in de periode 1889-1896 gemaakt moet zijn (zie mijn vorige bijdrage) is het niet ondenkbaar dat op de plek van het zp inmiddels een nieuw gebouw is verrezen.
Zondag 21-11-2010 20:38:34



Leo R. (Utrecht): In Gorinchem of naaste omgeving bestaat dit complex in ieder geval niet (meer) in deze vorm.
Eduard Donkersloot was vanaf 1887 fotograaf te Gorinchem, in de Molenstraat. In februari 1889 verhuisde hij naar het Eind. In 1896 werd zijn zaak overgenomen door J.C. Goethals. Donkersloot overleed 1907 in Amsterdam.
Zondag 21-11-2010 19:44:40



  Om een reactie te plaatsen kunt u onderstaand formulier gebruiken

naam  e-mailadres     
woonplaats  Wat is woord één in deze zin? vul dit hier in *
opmerkingen:


internetadres met toelichtende illustratie/tekst (incl. http://):